Arkhaia Anatolika Anadolu Arkeolojisi Araştırmaları Dergisi

Yazarlar: Ayşegül SOSLU

Konular:

DOI:10.32949/Arkhaia.2019.11

Anahtar Kelimeler:Karia,Labanda,Arnıç,Eç Antik Çağ,Eramik,Andil,Nguentarium,Ekane,Mpulla,Aria,Labanda,Arnıç,Eç Antik Çağ,Eramik,Andil,Nguentarium,Ekane,Mpulla

Özet: Aydın İli, Çine İlçesi’nin yaklaşık 7 km batısındaki antik Alabanda (Araphisar) kenti, Marsyas (Çine) Çayı’nın batısında konumlanmış bir Karia kentidir. Kent merkezinin kuzeydoğusundaki ovalık arazideki tepelik sahada 2012 ve 2013 yıllarında gerçekleştirilmiş arkeolojik kazı çalışmaları çerçevesinde iki odalı bir Payandalı Sarnıç Yapısı tespit edilmiştir. Bu yapıda açığa çıkan yedi adet havuz ile su toplama ve tahliye sistemlerine ait pişmiş toprak künkler, akıtmalıklar ve “U” biçimli oluk parçaları, künk sistemleri ve payandalar ile desteklenmiş duvarlar, sarnıç yapısı ile ilgili tespitleri kanıtlamaktadır. Sarnıçta yapılan kazı çalışmalarında MÖ 3. yüzyıldan MS 7. yüzyıla kadar kesintisiz devam eden seramik buluntuları ele geçmiştir. Bu çalışmada, Payandalı Sarnıç Yapısı’nda bulunmuş ve Geç Antik Dönem’e tarihlendirilmiş iki adet ampulla, beş adet çömlek, dört adet kandil, dört adet lekane ve dokuz adet unguentarium olmak üzere toplam 24 adet eser değerlendirilmiştir. Beş grupta ele alınan bu eserler, benzer örnekleriyle analojik karşılaştırma yapılarak, MS 6. yüzyıl ile 7. yüzyıl arasına tarihlendirilmiştir. Seramik buluntuları periyodik olarak MS 7. yüzyıla kadar Karia Bölgesi kenti Alabanda’da Roma hakimiyetinin köklü bir geçmişe sahip olduğunu göstermektedir. Payandalı Sarnıç kazısında ele geçen seramikler hem tarihlendirme konusunda hem de bölgeye yakın merkezler ile olan bağlantıların ortaya çıkarılması aşamasında önemli veriler sunmuştur. Bu tespitler doğrultusunda Alabanda’nın Roma Dönemi’nde de varlığını devam ettirdiği ve bu süreçte özellikle komşu kentleri olan Nysa, Myndos, Tralleis, Stratonikeia, Kaunos ile bölge haricinde Magnesia ad Meandrum, Laodikeia, Phokaia, Demre, Kibyra, Andriake, Patara, Perge, Side ve Kyzikos yerleşimleri ile bağlantılarının bulunduğu tespit edilmiştir. Kronolojik ve tipolojik olarak sınıflandırılan seramikler ve kentlerdeki benzer örnekler, Alabanda kentinin çağdaşı kentler ile ilişkisinin boyutsal durumunu ortaya çıkarır.

---