İmgelem
Yazarlar: Zeynep BAKİ, Ahmed Ünal BOZYER
Konular:Beşeri Bilimler, Ortak Disiplinler
DOI:10.53791/imgelem.1019498
Anahtar Kelimeler:Siyaset Sosyolojisi,İletişim,Mizah Basını,Karikatür,Süleyman Demirel
Özet: Siyaset ve mizah basını arasında tabiatları gereği bir yakınlık, bir ilişki bulunmaktadır. Mizah basını ve karikatüristler siyasetten, siyasi aktörlerden beslenir. Türk siyasetinde 40 yılı aşkın süre boyunca aktif olan Süleyman Demirel, siyasi yaşamı boyunca mizah basınına ve karikatürlere konu olmuştur. Bu çalışmada Demirel’in mizah basınındaki temsilleri üç evrede incelenmiştir. -1960’dan 12 Eylül 1980 askeri darbesine kadarki evre -1980’den 1993’e kadar olan ikinci evre -1993’den 2000’e kadar Cumhurbaşkanlığı sürecini kapsayan üçüncü evre. Demirel’in siyasi haritasını belirgin şekilde ortaya koyan bu üç evrede mizah basını Demirel’i üç farklı biçimde kendisine konu edinmiştir. İlk evrede iktidar isteği belirgin olan merkez sağcı Demirel, karikatürlerde daha çok Ecevit’le çatışma içinde, ihtiraslı, Amerikancı, kapitalist, liberal olarak temsil edilmiştir. İlk evresinde dönemin sağ, sol çatışmalarında milliyetçi ve sağcı bir politika izleyen Demirel’in pragmatist tavrı ön plana çıkmaktadır. “Morrison Süleyman” lakabıyla anılan Demirel, iş insanlarıyla iyi ilişkiler geliştirmiş bununla birlikte ismi yolsuzluklarla anılmıştır. İkinci evrede demokrasi kahramanı olarak imlenen Demirel’in mizah basınındaki tasvirleri artan siyasi tecrübesine koşut olarak işlenmiştir. Bu evrede Demirel, eleştirilere hoşgörü ile bakabilen, mizah basını ile iyi ilişkiler geliştiren bir profil çizmiştir. Ayrıca sağ ve sol arasında uzlaşmacı tavrı karikatürlere olumlu yansımıştır. Üçüncü evrede siyasi büyük ve ülkenin “Süleyman babası” olan Demirel, devletin Atatürkçü ideolojisinin taşıyıcısı olarak temsil edilmiştir. Bu üç evrenin ortak özelliği Demirel’in fiziksel özelliklerine karşı takınılan eleştirel tutumdur. Kendisine takılan lakapların içinde en çok “Çoban Sülü”den hoşlanan Demirel, diğer siyasi aktörler ile kıyaslandığında mizaha karşı olumlu bir yaklaşım içerisinde olmuş ve mizahı sevdiğini her fırsatta dile getirmiştir.