İmgelem
Yazarlar: Mehmet Emre GÜL, Talha Şahin Han
Konular:Beşeri Bilimler, Ortak Disiplinler
Anahtar Kelimeler:Sinema,Psikoloji,Psikososyal Gelişim Kuramı,Karakter analizi
Özet: Yaşlılık, uzun ve çatışmalarla dolu gelişim sürecinin son evresidir. Bu evrede birey için artık ölüm uzak bir ihtimal olmaktan çıkmıştır ve birey varoluşsal bir sorgulama içine girerek tüm yaşamını değerlendirir. Psikososyal gelişim kuramının sahibi Erik Erikson yaşlı bireylerin bu varoluşsal değerlendirmesini ‘Benlik Bütünlüğüne Karşı Umutsuzluk’ çatışmasıyla açıklamaktadır. Bu dönemde bireyler; emekliliği kabullenme, eşin ölümü, izolasyon duygusu ve üretkenlik-durağanlık çatışması gibi değişkenlerle başa çıkarak hayatlarının son döneminde benlik bütünlüğüne ulaşmaya çalışırlar. Birey ile benlik bütünlüğü arasındaki köprüyü, bireyin çevresindeki insanlar ve tabi olduğu toplumsal yapı kurmaktadır. Filmlerinde toplumsal yapıyı eleştirel bir yaklaşımla ele alan Ken Loach, “Ben Daniel Blake” (2016) filminde yaşlı bir karakterin toplumsal düzenle olan mücadelesini anlatmaktadır. “Ben Daniel Blake”, Daniel Blake karakterinin bürokrasiye karşı verdiği mücadeleyi anlatmaktadır. Bu mücadelede onuçok zorlayan şey yaşlı bir karakter olmasıdır. İlerlemiş yaşından ve yaşadığı sağlık problemlerinden dolayı işsiz kalan Blake, işini geri alabilmek veya devletten maddi yardım alabilmek için bilgisayar ve internet kullanmak zorundadır. Bu çalışmada, Daniel Blake karakteri, fizyolojik, sosyolojik ve psikolojik boyutu kapsayan üç boyutlu karakter analizi yöntemiyle incelenmiştir ve yapılan analiz sonucunda Daniel Blake karakteri Erikson’un Psikososyal gelişim kuramı ile beraber Hareketlilik Kuramı, Sosyo-Duygusal Seçicilik Kuramı ve Ödünleme Yoluyla Seçici Optimizasyon Kuramı çerçevesinde değerlendirilmiştir. Üç boyutlu karakter analizi yöntemi ile karakterin tüm boyutları detaylı olarak ortaya çıkarılmıştır. Bu yöntem karakterleri tüm boyutlarıyla ele alındığı için karaktere çok yönlü bir bakış imkânı sunmaktadır. Blake bir film karakteri olmasına rağmen, analiz edildiğinde, içinde bulunduğu ruh hali ve yaşadığı çatışmalar, Erikson’un Psikososyal Gelişim Kuramı ve ileri yetişkinliğe odaklanan diğer güncel gelişim kuramları açısından bakıldığında yeterli veriyi sağlamaktadır.