Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Uluslararası Filoloji ve Çeviribilim Dergisi

Yazarlar: Volkan GEMİLİ

Konular:Edebi İncelemeler

Anahtar Kelimeler:Roman,Gerçeklik,Ahmed Midhat

Özet: Kurmaca metinler kendine has bir gerçekliğe sahiptir. Bu gerçeklik reel hayatın gerçekliğine çok yakındır. Kurmaca eserlerin yaşama bu yakınlığı zaman zaman birçok yazarın aklına romanların gerçek yaşama rehberlik yapıp yapamayacağı fikrini doğurmuştur. Yani romanlar herhangi bir şekilde okuruna gündelik hayatında bir yol haritası olabilecek midir, bireylerin ileriki yaşamlarında bir pusula görevi görebilecek midir? Dünya edebiyatında birçok yazar yahut araştırmacı buna benzer sorulara cevap aramıştır. Romanın reel hayatın bir kılavuzu olup olamayacağı sorularını eserlerinde yazarak cevaplama gayretinde bulunan yazarlar da vardır. Türk edebiyatında bu sualleri yanıtlamaya çalışanlardan birisi Ahmed Midhat Efendi’dir. Midhat Efendi roman ve hikâyelerinin satır aralarında bu suale: “Roman reel hayatın bir kılavuzu olabilir.” cevabını vermiştir. Ahmed Midhat’a göre gençlere romanlar okutarak onların ahlakî yönü şekillendirilebilir, talim ve terbiyesi yapılabilir; ayrıca gençler gerçek yaşamdaki hüviyetlerini kazanmadan önce yaşamın iyi ve kötü birçok gerçekliğini hayatı tecrübe etmeden evvel romanlardan okuyarak öğrenebilir. Böylelikle gerçek yaşamın zorluklarına karşı daha kolay metanet gösterebilir. Kısaca Ahmed Midhat’a göre roman hayatın bir ön provası ve kullanma kılavuzu olabilir.

---