Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi
Yazarlar: ["Hasan KARAKÖSE", "Ahmed AYAD EMAD ULDEN"]
Konular:-
DOI:10.47088/utad.1113871
Anahtar Kelimeler:Erbeha,Türkmen,Iraq,Kirkuk,Mosul,Turks.
Özet: Irak’ın kuzey doğusunda bulunan Kerkük, Irak’ın dördüncü büyük şehridir. Kerkük şehrinin, 7000 yıl eskiye uzanan tarihi vardır. Şehir devletleri çağı (M.Ö. 5500-4000) diye isimlendirilen Sümerler döneminden, sülalelerin doğuş çağı (M.Ö. 2060-1960) diye adlandırılan çağa kadar, Mezopotamya’da bağımsız şehirler var olmuştur. Musul ve Ninova’yı buna örnek olarak verebiliriz. Bunlar gibi Erbeha da (şu andaki Kerkük) Sümerler zamanında, kentleşme açısından, genişliği ve refahı ile öne çıkmış ve bağımsız bir devlet olarak var olmuştur. 1923’te Kerkük kalesinde bulunan çivi yazısı tabletlerine göre de Erbeha (Kerkük) Sümerler zamanında bağımsız bir devlet olarak ortaya çıkmış veya eski bir devletin merkezi olmuştur. Kerkük Sümerler’den sonraki Amurrular, Hurriler, Mitanniler, Medler, Persler, Makedonyalılar, Selefkiler, Sâsânîler Dört Halife Dönemi, Emevîler, Abbasîler, Moğollar, Hamdâniler, Atabekler, Büyük Selçuklular, Irak Selçukluları, Celayirliler, Karakoyunlular, Akkoyunlular, Safevîler ve Osmanlı Devleti hâkimiyetinde bulunmuştur. Pek çok devletlerin hâkimiyetinde bulunan Kerkük, her bakımdan zengin tarih kültürü ile yoğrulmuş bir şehirdir. Abbasîler’den başlayarak, özellikle Tuğrul Bey’in Bağdat’a girmesi ile başlayan dönemlerden itibaren Kerkük her bakımdan Türk özelliği taşımaya başlamıştır. Türk dilinin konuşulduğu, Türk örf ve adetlerinin yaşandığı şehir, günümüze kadar aynı özellikleri korumaktadır. Çağımızda Irak’ta yaşayan Türkmenlerin yoğun olarak yerleşme dönemleri ise Karakoyunlular zamanına rastlamaktadır.