Edebali İslamiyat Dergisi
Yazarlar: İbrahim AKSU
Konular:Din Bilimi
Anahtar Kelimeler:İslam Felsefesi,İslam Düşüncesi,İslam Ahlâk Felsefesi,Tembellik,Mutluluk,Yetkinlik,Erdem.,İslam Felsefesi,İslam Düşüncesi,İslam Ahlâk Felsefesi,Tembellik,Mutluluk,Yetkinlik,Erdem.
Özet: Çalışkanlık, klasik dönemin felsefe ve düşünce gelenekleri tarafından insan için kazanılması elzem bir değer olarak görülmüştür. Buna mukabil tembellik ise aynı felsefe ve düşünce geleneklerince yerilmiştir. Tembelliğe yönelik söz konusu olumsuz yaklaşımın en temel sebebi insanın tabiatı gereği sosyal bir canlı olarak görülmesidir. Böylelikle o hem salt yaşamak hem de iyi yaşamak için çalışmaya ve bunu da türdeşi diğer insanlarla birlikte yapmaya muhtaçtır. Ancak böylesi bir gerekçelendirme, yaşamak yahut iyi yaşamak için yeteri kadar serveti olan ve gerekli maddi koşullara sahip insanların niçin tembelliğe hakları olmadığı sorusuna yanıt veremediği için eksiktir. Zira tembellik, klasik felsefe ve düşünce gelenekleri içerisinde sadece fakirler için değil zenginler için de yerilen bir özellik olmuştur. Tembelliğin değersizliğine ilişkin gerekçelendirmedeki bu eksiklik ancak zengin-fakir gözetmeksizin herkes için geçerli birtakım nedenlerin hesaba katılması ile tamamlanabilir. İslam düşüncesi ve felsefesi söz konusu olduğunda ilgili nedenler ahlâk alanında karşımıza çıkmaktadır. Bu makale, tembelliğin mutlak manada yerilmesinin ardında yatan bu ahlâkî gerekçeleri soruşturmakta ve böylelikle de tembelliğin niçin herkes için kötü görüldüğünü ortaya koymaya çalışmaktadır. Soruşturmanın kapsamını modern dönem öncesi İslam ahlâk düşüncesi ve felsefesine ait kaynaklar teşkil etmektedir.