Edebali İslamiyat Dergisi
Yazarlar: Kadir DEMİROĞLU
Konular:Din Bilimi
Anahtar Kelimeler:İstidlâl,Delil,Usûl
Özet: Kitap, sünnet, icmâ ve kıyâsın şer‘î delil olduğu İslâm âlimleri tarafından genel kabul görmektedir. Fakat şer‘î deliller, bunlar ile sınırlı olmayıp, bunların dışında birtakım deliller de bulunmaktadır. Bu deliller, fıkıh usûlcüleri tarafından istidlâl terimi altında toplanmaya çalışılmış, istidlâl kavramı farklı açılardan tanımlanmıştır. Bazı usûlcüler, istidlâli geniş bir yelpazeyi içerecek şekilde ve benzer ifadelerle tanımlarken, diğer bazıları ise bu yelpazeyi nisbeten daraltan tanımlar yapmışlardır. Bazıları ise istidlâlin sözlük anlamıyla iktifa etmişlerdir. Bu üç grubun dışında yer alan birtakım usûlcüler ise her biri birbirinden farklı olan tanımlar yapmışlardır. İstidlâlin tanımını yapan usûlcüler, çeşitlerini de zikretmişlerdir. Bu makalede usûlcülerin istidlâl kavramına yaklaşımları ele alınacak, istidlâlin “kitap, sünnet, icmâ ve kıyâsın dışındaki delil” anlamı üzerinde durulacak ve bu deliller sınıflandırılmaya çalışılacaktır. İstidlâlin hucciyyet değerine değinilmeyecek ve mezhep ayrımı yapılmayacaktır.