Edebali İslamiyat Dergisi
Yazarlar: Seyithan CAN
Konular:Din Bilimi
Anahtar Kelimeler:Fahreddin er-Râzî,Yaratılış,Âlem,Gök
Özet: Tarihin her döneminde yaratılış olayına anlam katmak isteyen insanın, günümüzde de buna yönelik çalışmalar ortaya koyduğunu görüyoruz. Bizler de bu çalışmalara katkı olarak hem kelamcı yönü hem de felsefi kişiliği olan Fahreddin er-Râzî’ye göre âlemin yaratılış olayını inceledik. Razi’ye göre yaratılış olayını incelerken, yerin yaratılışı, göğün yaratılışı, yaratılış öncelikleri ve yaratılış zamanlarına yaklaşımını ortaya koyduk. Râzî’nin bu noktadaki ayırt edici özelliği, bu konuda klasik yorumlardan farklı bir bakış açısı sergilemesidir. O, âlemi parçalanamayan cüzlerden müteşekkil olarak kabul ederek, onu hadis olarak tanımlar. Tanrı-âlem ilişkisine yönelik filozofların ortaya koyduğu ilk maddenin ezeliyeti ve kelamcıların savunduğu yoktan yaratma tartışmalarının Allah’ın kudreti açısından pek bir farklılık oluşturmadığını belirtir. Âlemin yaratılması noktasında Râzî, ilk önce yerin yaratıldığını vurgular. Yerin yaratılmasından sonra göklerin yaratıldığını, ondan sonra da yerin düzenlendiğini belirtir. Âlemin yaratılmasının zamansallığı olarak ele alınan ‘altı gün’ kavramının, zaman ifade etmediğini beyan eder. Öte yandan o, dünyanın yuvarlak olduğunu kabul ederek buna yönelik akli temellendirmeler yapar. Âlemin devamlılığı noktasında zorunlu olarak gördüğü yağmurların yaratılışına bilimsel verilere yakın bir yaklaşım otaya koyması, bilime dayalı teoloji oluşturmada ki özgünlüğüne bir örnekliktir.