Edebali İslamiyat Dergisi
Yazarlar: Amad Tarmizi İN ARİFFİN
Konular:-
Anahtar Kelimeler:Dejiao,Fuji,Teoçev,Örgüt,Shantang
Özet: Öz: Bu çalışma Malezya’da bulunan Dejiao örgütünün tarihsel gelişimini incelemektedir. Dejiao, bir grup Teoçev’li tüccarının 1930’lı yıllarda Çin-Japonya savaşınınşidddetli zamanlarında fuji aracılığıyla Liu Chunfang (Teo. Liu Chinwong) ve Yang Junsong (Teo. Lang Hunsong) isimli Tang Hanedanlığı’nın Taoist ustaları ile iletişim kurmaya başlamasıyla 1939 yılında Güney Çin’de bulunan Chaozhou bölgesi, Guangdong eyaletinde kült bir oluşum olarak başladı. İkinci Dünya Savaşı’nın bitimi ile birlikte Teoçev’li tüccarlar Tayland, Singapur ve Malezya gibi Güneydoğu Asya bölgelerinde Dejiao’nun yayılması için dini propaganda yapmaya başladı. Bununla birlikte,fazla sayıda destekçi Malezya’da görülmektedir. Dejiao örgütü aynı zamanda Malezya’da Çin’in bir yardımlaşma örgütü olarak da görev yaptığı için bu örgütün temel özellikleri ve etkinlikleri tanrılara tapınma, tanrılarla iletişim kurma (planchette divination) ve hayır işleri ve yardım etkinlikleri olarak ele alınabilir. Giriş:‘Dejiao’ kelimesinin anlamı ‘Erdem Öğretimi’dir. Çince ‘de’ kelimesi erdemler ve iyi işler kavramlarıyla bağlantılı olarak kullanılır. Yine Çince ‘Jiao’ kelimesi ise ‘öğretme’ olarak çevrilebilir. Dejiao örgütü ‘Dejiao Hui’ olarak adlandırılır. Bununla birlikte, Dejiao dinsel bir topluluktur ve bu oluşum aslında bir tapınaktır ve her bir Dejiao tapınağının kendine özgü bir ismi vardır. Örnek vermek gerekirse, Malaca’da bulunan Dejiao tapınağı Che Chiang Khor Moral Uplifting Society (Ahlakı Artırma Topluluğu) olarak adlandırılır. Dejiao tapınakları için ‘çardak’ anlamına gelen ‘ge’ kelimesi de kullanılır. Malezya’da Dejiao takipçilerinin büyük bir kısmını Teoçev Çinlileri oluşturduğu için burada tapınaklara khor, kor ya da kok adları verilir. Dejiao örgütü, Prasenjit Duara’nın 2001 tarihli “The Discourse of Civilization and Pan-Asianism” (Medeniyet ve Pan-Asyacılık Söylemi) adlı makalesinde belirttiği, dünyayı açgözlülük, açlık ve savaştan kurtarmayı amaç edinmiş Çin Cumhuriyetinde var olan dini hareketlere atıfta bulunan “Kurtarıcı Topluluklar”ın bir parçasıdır. Bu dini hareketler, ahlâkı geliştirmeyi hedefleyen yardım kurumlarından zaman zaman şiddete meyilli ya da gizli topluluklara kadar uzanan geniş bir aralıkta yer alır. Kurtarıcı topluluklar, bilim, medeniyet, hayırseverlik ve hümanizm söylemlerini sahiplenerek ve bunları yeniden oluşturarak Çin geleneklerini yenilemeye çalıştıkları için modern sosyal değişikliklere adapte olurken büyük başarılar sergileyen Çin’in geç İmparatorluk döneminin bin yılcı geleneği “White Lotus[3]” (Beyaz Nilüfer) hareketlerinin varisleriydi. Dejiao, 1939 yılında II. Dünya Savaşı’nın çıkması ile birlikte ortaya çıkmıştır. Bu zaman diliminde Chaozhou bölgesinde Teoçev tüccarları Chaozhou halkını Sino-Japon Savaşından kaynaklanan kaos, hastalık ve felaketten kurtarmak için kutsal bir destek aradılar. Sino-Japon Savaşından hemen sonra Yang Ruide, Ma Desan ve Wang Dezao isimli üç kişi bir ay boyunca kendilerini arındırdıktan sonra Tanrılardan bir kehanet beklediler ve iki Taosit Tanrı, Liu Chunfang ve Yang Yunsong, tüccarlar tarafından yapılan nekromantik ayine cevap verdi. Tanrılar aynı zamanda bu üç adamın Dejiao’yu sadece Çin’de değil aynı zamanda dünyanın her yerinde kurmaları gerektiğini ve hastalık ve fakirlik sıkıntısı çeken kişilere tıbbi yardım sağlamalarını bildirdi. Bu sebeple, 1939 yılında Chaoyang, Guangdong eyaletinde Zi Xiang Ge (Pavilion of Purple Fragrance – Mor Koku Çardağı) olarak bilinen yardımlaşma merkezi ya da yardım örgütü (phoenix hall) kuruldu. Shantou, Chaozhou bölgesinde bulunan ve Güneydoğu Asya’ya gitmek isteyen Çinli göçmenler için önemli bir liman şehridir, bu durum Dejiao hareketlerinin Güneydoğu Asya’da yayılmasını sağlamıştır. Alt Başlıklar: