HAFIZA
Yazarlar: Hacire AKTAŞ
Konular:Edebiyat
Anahtar Kelimeler:Karşılaştırmalı edebiyat,Tezer Özlü,Çocukluğumun Çocuk Geceleri,Franz Kafka
Özet: Farklı disiplinler arasındaki ortaklaşan ve ayrışan paydalara odaklanan karşılaştırma fikrinin sosyal bilimlerde kullanımının edebiyattaki yansıması olan karşılaştırmalı edebiyat bilimi, 1830’lardan sonra gelişmeye başlar. Bu bilim dalının dayandığı temel saikler, farklı kültür ve edebiyatlara açılma, ötekiyle karşılaşma, ötekini keşfetme, dünyalılık fikri olarak sıralanabilir. Yirminci yüzyılın, ölümünden sonra keşfedilen ve derin izler bırakan yazarlarından biri olan Franz Kafka’nın (1883-1924) yaşadığı çağı yansıtma duyarlılığında öne çıkan nitelikler toplamı demek olan Kafkaesk, özellikle İkinci Dünya Savaşı sonrasında ürün veren yazarların yazış biçimi üzerinde belirgin şekilde etki eder. Türk edebiyatında, dünyanın politik bölünmüşlüğünden ve bunun Türkiye’nin kültürel ve politik iklimine etkilerinden de bağımsız olmayan bu etki, özellikle 1950 Kuşağı’nın, varoluşçu felsefenin öğretileriyle bir arada yürüyen modernist duyarlılığının temel renklerinden biri olarak belirir. Yazarlık yaşamının erken evrelerinde kendini bu kuşağın üyelerinin içinde ve izinde bulan ve hayata erken veda eden Tezer Özlü (1943-1986), az sayıdaki eserlerinde, yaşadığı çağın sorunlarını varoluşsal felsefenin penceresinden, Kafkavâri bir duyarlılığın örneklerini ortaya koyar. Bu bildiride, Özlü’nün yazar duyarlılığının ana hatlarında göz ardı edilemeyecek yabancılaşma, yalnızlık, iletişimsizlik, bürokrasi, iktidar, eğitim, başkaldırı ve kaçış gibi sorunlara odaklanan Çocukluğun Soğuk Geceleri (1980) adlı romanı, içerdiği Kafkaesk etkiler açısından analitik bir çözümlemeye tabii tutulacaktır.