HAFIZA
Yazarlar: C. Ceyhun ARSLAN
Konular:Edebiyat, Tarih
Anahtar Kelimeler:Rifâa Râfi' et-Tahtâvî,Tahlîsü’l-ibrîz fî telhîsi Bârîz,Gustave Flaubert,Şarkiyatçılık,Türk/Arap ilişkileri,Hidiv Mehmet Ali Paşa
Özet: Rifâa Râfi' et-Tahtâvî’nin ünlü seyahatnamesi Tahlîsü’l-ibrîz fî telhîsi Bârîz (1832), genelde Arap bir seyyahın aşina olmadığı Batı kültürü hakkındaki gözlemlerini ortaya koyan bir eser olarak incelenmiştir. Ancak eserde her zaman Doğu ve Batı birbirine zıt iki kutup olarak tasvir edilmez. Hatta, et-Tahtâvî bazen Fransızlar ve Araplar arasındaki ortak noktalara dikkat çeker ve Araplar ile Türklerin birbirine benzemediğini vurgular. Et-Tahtâvî’nin bu gözlemlerini tarihî bir bağlamda incelemek adına bu çalışmada önce bazı Fransızca kaynaklar incelenecektir. Bu kaynakların pek çoğu et-Tahtâvî gibi Hidiv Mehmet Ali Paşa tarafından Mısır’dan Paris’e gönderilen öğrencilerin Türk olduğunu iddia etmiştir. Ayrıca, et-Tehtâvî Paris’teyken onun eğitiminde önemli rol oynayan Edme-François Jomard ve Pierre Nicholas Hamont, Türklerin medeniyetin gelişmesine engel olduklarını savunmuştur. İkinci kısımda, et-Tahtâvî’nin eserinin yakın okuması yapılacaktır. Özellikle, et-Tahtâvî’nin Tahlîs eserinde Fransızlar ve Türkler hakkındaki görüşlerini ortaya koyduğu kısımlar incelenecektir. Bu çalışmanın sonucu, araştırmacıların on dokuzuncu yüzyılda ortaya konan Arapça kaynakların Batılılaşma ve modernleşme vizyonunu anlamak için bu kaynakların Türkleri nasıl temsil ettiklerini incelemesi gerektiğini vurgulayacaktır.