Anadolu ve Balkan Araştırmaları Dergisi
Yazarlar: Yusuf HEPER
Konular:Sosyal
DOI:10.32953/abad.961340
Anahtar Kelimeler:Balkan,Eflak,Erdel,Matei Baserab,Gheorghe Rakoczy
Özet: Boğdan tarihinde yaklaşık yarım asır görev yapmış olan “Movileşti” hanedanlığının ardından iktidara gelen Vasile Lupu, XVII. yüzyılda en uzun süre görev yapmış bir voyvodadır. Osmanlı sadrazamı Tabanıyassı Mehmed Paşa’nın önerileriyle voyvodalığa geldiğinden beri çevresinde bulunan Osmanlı-Lehistan ve Kırım Tatarlarına karşı iyi bir denge siyaseti gütmüştür. Ancak kısa bir süre sonra Eflak tahtını alma sevdasına kapılmış ve bu yönde Eflak voyvodası Matei Baserab ile ikili mücadelelere girişmiştir. Vasile Lupu’nun Eflak’a yönelik ilk ciddi girişimi 1639 yılına Eflak bölgesinde bulunan Nenişori civarında gerçekleşmiş ve bu mücadeleden mağlup olarak ayrılmıştır. Erdel Prensi Gheorhe Rakoczy’in aracı olmasıyla birlikte iki taraf arasında bir müddet barış havası esmiştir. Eflak üzerine bir sefer yapacağı sıra Boğdan’da kendisine karşı Gheorghe Ştefan önderliğinde bir muhalif grup çıkmış ve bunlara karşı savaşı göze alamayarak Hotin’e kaçmıştır. Daha sonra Kazak Hatman Timuş Hmelnițki ile birlikte Boğdan’a gelerek bu isyancı grupları dağıtmıştır. G. Ştefan’ın Eflak’a sığınmasını fırsat bilerek 1653 yılında Eflak’a yeniden savaş ilan etmiş ve bu sefer Finta yakınlarında yapılan bu mücadeleyi kaybederek Boğdan’da kendi sonunu hazırlamıştır.