Anadolu ve Balkan Araştırmaları Dergisi

Yazarlar: Ökkeş NARİNÇ

Konular:Sosyal

DOI:10.32953/abad.616695

Anahtar Kelimeler:Birinci Dünya Savaşı,Türk-Bulgar İttifakının Sonu,Almanya,Osmanlı Devleti,Bulgaristan

Özet: Birinci Dünya Savaşının yaklaştığı süreçte Bulgaristan ve Osmanlı Devleti savaşa girmeyi düşünmeyip, tarafsız kalma politikası takip etmekteydi. Zaten tarafların birbirlerine savaş ilan ettiği dönemde de ( Temmuz-Ağustos 1914) her iki ülke tarafsız kaldıklarını dünya kamuoyuna ilan etmişti. Fakat savaşın başlaması ile aralarındaki pozitif diplomatik iletişimin de etkisi ve devlet erkanı içerisinde gerek askeri alanda gerekse de diplomasi alanında görev yapan üst düzey görevlilerin de katkısı ile Almanya, Osmanlı Devleti’nin savaşa giriş sürecini hızlandırmıştır (2 Ağustos 1914 gizli anlaşma). Osmanlı Devleti 11 Kasım 1914 tarihinde Padişah Mehmed Reşad’ın manifestosu ile de savaşa resmen katılmıştır. Bulgaristan ise tarafsızlık süreciniiyi şartları sağlayabilmek adına 6 Eylül 1915 tarihine kadar uzatmıştır. Almanya’nın yürüttüğü diplomatik süreç çerçevesinde, bu iki devlet arasında imzalanan 19 Ağustos 1914 tarihli gizli ittifak anlaşması ve bu gizli anlaşmayı da aktif hale getirecek olan 3 Eylül 1915 tarihli sınır belirleme anlaşması ile Osmanlı Devleti-Bulgaristan arasındaki ittifak hayata geçmiştir. Söz konusu bu ittifak Alman kontrolü ve zoruyla, Osmanlı Devletinin toprak tavizleriyle gerçekleşmiştir. Bu durum savaşın son safhasında daha da net bir şekilde tespit edilmektedir. Bulgaristan ve Osmanlı Devleti arasındaki ilişkilerin savaşın her iki ülke için de bitmeye yakın olduğu bir süreçte nasıl kontrolden çıktığı izaha da muhtaçtır. Bulgar arşiv belgeleri ışığında ele alınacak olan konu, diplomatik ve askeri telgraflar çerçevesinde şekillendirilip, yerli ve yabancı kaynakların yardımıyla yorumlanacaktır. 

---