Akademik Platform Eğitim ve Değişim Dergisi

Yazarlar: Hanifi ÜKER, Ali GURBETOĞLU

Konular:Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Anahtar Kelimeler:Farabi,Karakter Eğitimi,Değerler Eğitimi,Ahlak

Özet: Ahlak ve karakter içi içe geçmiş iki önemli kavramdır. Tanım anlamında birçok filozof aynı iki kavram içinde aynı tanımı yapmıştır. Farabi’de Ahlak ve karakter kavramını birlikte işlemiştir. Daha çok ahlak kavramını kullanmıştır. Aristoteles ve Eflatun’un akıl ve ahlak kavramlarını içselleştirmiş ve onu İslam kaideleri ile sentezlemiştir. Farabi insanın aklına vurgu yapmış ve onun hürlüğünden bahsetmiştir. İnsan, sağlam düşünce ve iradeye ancak bu şekilde ulaşabilir. Duyular yoluyla gelen fizik bilgileri akıl ile yorumlanır. Hür düşünce ve irade ile fiile dökülür. Tamda burada iyi veya kötü, doğru veya yanlış davranışlar ortaya çıkar ki buda insanın ahlakını yani karakterini belirler. Farabi’ye göre bütün her şeyin gayesi tanrıya ulaşmak olduğu için ahlak ve karakter bu doğrultuda şekillenmelidir. Bu yönde kullanılan irade sonucunda ortaya çıkan davranışlar mutlu insanı oluşturacaktır. Mutlu insan ise kendini gerçekleştirmiş insandır. İşte bu yüzdendir ki ahlakyetkin insanda olması gerekentemel özelliktir. Ahlak her zaman Farabi için birinci öncül olmuştur. Önce bu öncüller çocukluktan itibaren öğrenilmeli ve daha sonra kavramlara geçilmelidir. Çünkü ortaya çıkacak davranışların temelini bu öncüller oluşturacaktır. Farabi’nin karakter eğitiminin temellerini bu yaklaşım oluşturmaktadır. Ona göre Ahlak yani karakter eğitimi yaşantılar yoluyla verilmelidir. Çünkü denendikçe doğru olan daha çok pekişmektedir. Öğrenilenlerin kalıcı olması ancak bu şekilde sağlanacaktır. Bu çalışmada Farabi’nin felsefi temellerinden karakter eğitimine yönelik çıkarımlarda bulunmaktır.

---