Denetişim
Yazarlar: Ali KAYIM
Konular:-
Anahtar Kelimeler:Kontrol,Iç kontrol,COSO bazlı iç kontrol süreci,Basit kontrol modeli,Kurumsal bazda kontroller,Stratejik riskler,Stratejik kontroller,Operasyonel riskler,Süreç temelli kontroller
Özet: Avrupa Birliği üyelik sürecinde kamu mali yönetim reformu kapsamında gündeme gelen iç kontrol kavramı genel olarak mali kontrolle karıştırılmakta ve bu kapsamda, harcama yetkilileri, ön mali kontrol yetkilileri ya da denetim elemanları tarafından gerçekleştirilen gözden geçirme ve denetim faaliyetleri olarak algılanmaktadır. Bu algılamada, iç kontrolün Avrupa Birliği tarafından “mali kontrol” faslı içerisinde içinde değerlendirilmesi ve kamu mali iç kontrol sisteminin bir parçası olarak gösterilmesi de etkili olmuştur. Ancak, iç kontrolün sadece mali kontrolleri ilgilendiren tedbirler ya da önlemler olmadığı, kurumsal düzeyde stratejik amaçlara, süreç bazında da operasyonel amaçlara ulaşılmasını sağlayan ve risk bazlı olarak tasarlanan araçlar bütünü, bir yönetim biçimi ve iş yapma tarzı olarak anlaşılması gerekmektedir. Bu çalışmada, bu algılamanın yerleşebilmesi ve bu kapsamda yapılması için gereken çalışmaların belli bir ölçüde somutlaştırılabilmesi için kurumsal bazda ve süreç bazında kontrollerin tasarımına ilişkin örnekler geliştirilmiştir. Bu kapsamda, kurumsal düzeyde kontrollerin, kuruluş amaçlarını gerçekleştirmek üzere tasarlanan ve üst yöneticilere kurumlarının işleyişi ve performansına hakim olabilme ve böylece ilgili mercilere hesap verebilme imkanı sağlayan kontroller olduğu, süreç bazında kontrollerin de süreçten sorumlu yöneticilere, süreç hedeflerini gerçekleştirerek hesap verebilirliği sağlayan araçlar olduğunun altı çizilmiştir. Ayrıca, iç kontrolün amaçların ve risklerin bir fonksiyonu olduğu ve her bir kurumun kendine özgü amaçları ve riskleri olduğu gerçeğinden hareketle, gerek kurumsal düzeyde gerekse süreç bazında kontrollerle ilgili olarak tüm kurumların aynı kontrol politika ve prosedürleri geliştirmesinin mümkün olmadığına vurgu yapılmıştır