Denetişim
Yazarlar: İlyas TURĞAY, Sibel DOĞAN, Banu TARHAN MENGİ
Konular:İktisat
Anahtar Kelimeler:Sürekli Denetim,İç Denetim,Analitik İnceleme Prosedürleri,Analitik Analiz,Sürekli Denetimde Analitik Veri Analizi
Özet: Günümüzde manuel yapılan, önemli ölçüde fiziki belge incelemesine ve saha çalışmasına dayanan geleneksel denetim yaklaşımı yerini elektronik ortamda yapılan denetimlere bırakmıştır. Gelişmiş yazılımların oluşturulması ve denetim sürecine entegre edilmesi, gerçekleştirilen denetim faaliyetlerinin hem niteliğini hem de niceliğini değiştirmiştir. Sürecin elektronik ortama taşınması, sürekli denetim kavramını ortaya çıkarmış, veri analiz ve veri modelleme yöntemleri denetim faaliyetlerine entegre edilmiştir. Sürekli denetim faaliyetlerinin her aşamasında analitik inceleme prosedürlerinin kullanımı ve yapılan veri analizleri, karşılaştırmalı verilerin elde edilmesini sağlayarak, karşılaştırmalı veri kullanımını arttırmıştır. Sürekli denetimin “operasyonel ve finansal işlemlerin sürekli denetimini sağlaması, hileli ve hatalı alanların anlık kontroller ile tespit edilerek yönetime istisna raporları (tavsiye ve öneriler ile birlikte) şeklinde sunulmasına olanak tanıması, karşılaştırılabilir verilerin sürekli denetime entegre analitik inceleme teknikleri ile daha kolay ve hızlı sağlanabilir hale gelmesi, karşılaştırmalı verileri arttırması, denetçinin zamanını daha etkin kullanabilmesine olanak tanıması vb.” sağladığı avantajlar iç denetim faaliyetlerinin etkinlik ve verimliliğini olumlu yönde etkilemiştir. Sürekli denetim ve analitik inceleme prosedürlerinin kullanımına yönelik eleştiriler yapılmakla birlikte yaptığımız inceleme ve değerlendirmeler, eleştirilen noktaların gelişime açık olduğunu ve eksikliklerin giderilebileceğini göstermektedir. Yapılan çalışma, geçmiş araştırmaların incelenmesi, özetlenmesi ve yorumlanmasını içermektedir. Araştırmamızın temel amacı sürekli denetim faaliyetlerinin, iç denetim faaliyetlerine etkisini ortaya koymak ve analitik inceleme prosedürlerinin sürekli denetim ve iç denetim faaliyetlerine katkılarını değerlendirmektir. Geçmiş araştırmalar üzerinden yapılan değerlendirmeler göstermektedir ki sürekli denetim kavramı ile birlikte analitik inceleme tekniklerinin iç denetim içerisinde kullanımı artmış; elektronik veri kullanımı, veri analizi ve veri modelleme yöntemlerinin kullanımı ile süreç daha iyi planlanır, incelenir ve raporlanır hale gelmiştir. Analitik inceleme prosedürlerinin ve sürekli denetimlerin devam eden süreçte artacağı düşünülmekle birlikte bu alanda uzmanlar yetiştirilmesi, bu araçların kullanımıyla alanı geliştirmeye yönelik kurum yönetici ve iç denetçilerinde farkındalık oluşturulması ve bu konuda yoğun ve detaylı eğitimler verilmesi önemle üzerinde durması gereken hususlardır.