Black Sea Journal of Engineering and Science
Yazarlar: İsmail Oğuz ÖZDEMİR, Celal TUNCER
Konular:Mühendislik
DOI:10.34248/bsengineering.844095
Anahtar Kelimeler:İstilacı,Kahverengi kokarca,Halyomorpha halys,Tanımı,Benzer Türler
Özet: İstilacı bir böcek türü olan kahverengi kokarca, [Halyomorpha halys (stål, 1855) (Hemiptera: Pentatomidae)], birçok kültür bitkisi için en tehlikeli zararlılardan biri olup, Çin, Japonya, Kore ve Tayvan orijinli bir türdür. Bu tür oldukça polifag olup, tarımsal ürünler, kabuklu yemişler, sebzeler ve süs bitkileri dahil olmak üzere yaklaşık 300 bitkide önemli zararlara sebep olmaktadır. İlk kez 1990'ların ortalarında Pennsylvania'da Kuzey Amerika'da kaydedilmiştir. Şu anda ABD'nin 44 eyaletinde ve Kanada'nın 4 bölgesinde bulunmaktadır. Avrupa'da, ilk olarak 2004 yılında rapor edilmiş ve pek çok Avrupa ülkesine yayılmıştır. H. halys ilk olarak 2017 yılında İstanbul'dan, daha sonra aynı yıl Artvin ilinden Türkiye'ye girişi bildirilmiştir. H. halys ABD, İtalya ve Gürcistan'da fındık üretimi için hala önemli bir tehdittir. Türkiye, dünyanın en büyük fındık üreticisi ve ihracatçısıdır ve Türkiye'de H. halys'in son zamanlarda ortaya çıkması ve yayılmaya devam etmesi, fındık üretimi ve ülkedeki diğer ürünler için gerçek bir potansiyel tehdit oluşturmaktadır. Zararlının istilacı doğası, hızlı yayılması, yüksek üreme kapasitesi, polifag davranış ve çok çeşitli konukçu dizisiyle yeni habitatlarda tarımsal ürünlerde zarar oluşturmaktadır. Bu çalışmada, bu zararlıya en benzer tür olan Rhaphigaster nebulosa ile karşılaştırılarak teşhiste dikkat edilmesi gereken kısımlar gösterilmiştir. Ayrıca Türkiye faunasında bulunan ve bu zararlı ile karıştırılabilecek diğer pis kokulu böcek türleri verilmiş ve zararlının mevcut durumu ve potansiyel tehdidi tartışılmıştır. Sonuç olarak, zararlı Türkiye'de ciddi bir şekilde ele alınmalı ve daha fazla yayılmadan mücadele programı başlatılarak kontrol altına alınmaya başlanmalıdır. Ayrıca, böceğin biyolojisi ve özellikle klasik biyolojik mücadeleyi de içeren uygun mücadele stratejileri üzerine çalışmalara acilen ihtiyaç duyulmaktadır.