Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi
Yazarlar: Bilge BAHAR, İbrahim GENÇ
Konular:-
Anahtar Kelimeler:Makarnalık buğday,Klorofil içeriği,Bayrak yaprak özellikleri
Özet: Bu araştırmada, taban ve kıraç koşullarda makarnalık buğdayda bayrak yaprak özellikleri ile bazı tarımsal karakterler arasındaki ilişkilerin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, üç makarnalık buğday çeşidi ile iki makarnalık buğday hattı olmak üzere toplam beş makarnalık buğday genotipi materyal olarak kullanılmıştır. Denemeler, tesadüf blokları deneme desenine göre dört tekrarlamalı olarak, 2001-2002 yetiştirme mevsiminde, Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Uygulama ve Araştırma Alanında yürütülmüştür. Denemelerde, dane verimi, hektolitre ağırlığı, bin dane ağırlığı, başak verimi, başakta dane sayısı, bitki boyu, başaklanma süresi, başaklanma-erme süresi ve hasat indeksi gibi tarımsal özellikler ile bayrak yaprak toplam klorofil içeriği, klorofil-a, klorofil-b, klorofil-a/b oranı, bayrak yaprak alanı BYA , bayrak yaprak oransal su içeriği BYOSİ ve bayrak yaprak spesifik ağırlığı BYSA gibi morfo-fizyolojik karakterler ve bunlar arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Birleştirilmiş analiz sonuçlarına göre, bayrak yaprak toplam klorofil ve klorofil-b içerikleri bakımından genotipler arasındaki farklılıklar ile genotip x çevre interaksiyonları önemli bulunmuştur. Ayrıca, BYA bakımından, genotipler ve lokasyonlar çevreler ile genotip x çevre interaksiyonu önemli farklılıklar göstermiştir. Genotip ve lokasyonlar, klorofil-a içeriği ve BYOSİ bakımından önemli farklılıklar gösterirken; klorofil a/b oranı, yalnızca lokasyonlar bakımından farklılık göstermiştir. Toplam klorofil, klorofil-a ve klorofil-b içerikleri; taban ve kıraç koşullarda bin dane ağırlığı, başaklanma süresi ve başaklanma-erme süresi ile önemli ilişkiler göstermiştir. Ayrıca klorofil a/b oranı; her iki çevrede başaklanma süresiyle, kıraç çevrede ise BYSA ile önemli olumlu ilişkiler göstermiştir. Klorofil a/b oranı, taban koşullarda BYSA ile önemli olmamakla birlikte olumlu ilişkili bulunmuştur. Bulgular, kıraç ya da su stresli çevrelerde; bayrak yaprağın toplam klorofil ve klorofil-a içerikleri ile klorofil a/b oranları ve BYA, BYOSİ ve BYSA gibi morfo-fizyolojik özelliklerin verimde önemli rol oynadığını ve makarnalık buğday ıslah programlarında mutlaka göz önünde bulundurulması gerektiğini ortaya koymaktadır