Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi
Yazarlar: Remzi ÖZKAN, İrfan ÖZBERK, Fethiye ÖZBERK, Merve BAYHAN
Konular:-
Anahtar Kelimeler:Ekmeklik ve makarnalık buğday çeşitleri,N tepki,Korelasyon,Regresyon,Karlılık
Özet: Bu çalışmada Güneydoğu Anadolu bölgesinde yaygın olarak ekilen 5 ekmeklik Ceyhan-99, Kaşifbey-95, Nurkent, Panda ve Pehlivan , 5 makarnalık Aydın-93, Fırat-93, Sarıçanak-98, Svevo ve Şahinbey buğday çeşitlerine artan oranlarda 6, 10, 14, 18 ve 22 kg da-1 verilen azotlu gübreye tepkileri belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışma Ziraat Fakültesi deneme alanında 2014-15 üretim yılında iki ayrı tarla denemesi halinde ekmeklik ve makarnalık buğday tesadüf bloklarında bölünmüş parseller 3 tekerrürlü deneme desenine uygun olarak yürütülmüştür. Ana parselleri azot dozları, alt parselleri çeşitler oluşturmuştur. Çalışmada çeşitli tarımsal karakterler ve tane verimi ölçülmüştür. Elde edilen veriler varyans, korelasyon ve regresyon analizleriyle detaylı olarak incelenmiştir. Ölçülen karakterlerdeyüksek ortalama değerler 18 kg da-1 azot dozundan alınmıştır. Azot dozunun 18 kg da-1’ın üstünde veya altında olması halinde ortalama değerlerde azalma görülmüştür. 18 kg da-1azot uygulamasında ekmeklik Kaşifbey-95 518 kg da -1 ve makarnalık Aydın-93 538,1 kg da-1 çeşitleriverimli çeşitler olmuşlardır. Ölçülen karakterler ile verim arasındaki korelasyon ilişkileri genellikle önemli bulunmuştur. İstatistiksel önemde bulunan regresyon ilişkileri ise doğrusal olmaktan ziyade parabolik bulunmuştur. Regresyon eşitlikleri tahminde kullanılmaları halinde yüksek determinasyon katsayısı değerleri ile güvenilir bulunmuşlardır. Uygulanan azot miktarı 6 kg da-1‘ dan 18 kg da-1‘a artırıldığında ekmeklik Ceyhan-99 86,33 kg da-1 ve Pehlivan 83,66 kg da-1 çeşitleri artan azotlu gübreye cevaplarıyüksek ve karlı çeşitler olarak bulunmuştur. Makarnalık buğdayda aynı orandaki azotlu gübre artışında Şahinbey 155,23 kg da-1 ve Sarıçanak-98 124,8 kg da-1 azotlu gübreye cevabıyüksek ve karlı çeşitler olmuşlardır