Journal of Health Sciences and Medicine
Yazarlar: Mehmet Emin DEMİR, İrfan KARAHAN
Konular:Sağlık Bilimleri ve Hizmetleri
DOI:10.32322/jhsm.522745
Anahtar Kelimeler:D vitamini,Hemodiyaliz,Maliyet
Özet: Amaç: Kronik böbrek hastalığınınönemli komplikasyonlarından biri kemik mineral bozukluklarıdır. Hastalığın erken evrelerinden itibaren fosfor, D-vitamini, FGF-23, kalsiyum ve parathormonun (PTH) da dahil olduğu kompleks bir ilişki içinde sekonder hiperparatiroidi (sHPT) ortaya çıkmaya başlar ve evre ilerledikçe görülme sıklığı artar. sHPT’nin vücuttaki olumsuz etkilerini engellemek ve d-vitamini eksikliğini tamamlamak için hastalara D-vitamini tedavisi verilmesi gerekmektedir. İntravenöz (i.v.) ilaç uygulamaları tablet formlara göre oldukça maliyetlidir. Çalışmamızda i.v. kalsitrol kullanan uygun hastaları oral forma değiştirerek kısa dönem sonuçlarını sunmayı amaçladık. Gereç ve Yöntem: Çalışmamıza merkezimizdeaz 3 aydır hemodiyaliz programında olan ve tek nefrolog tarafından tedavileri düzenlenen 115 hasta dahil edildi. Son 3 aydır i.v. kalsitrol kullanan, malnütrisyonu, aktif enfeksiyonu, uzun süre hastane yatışı gerektirecek tıbbi bir sorunu olmayan, haftada 3 kez 4 saat hemodiyaliz seanslarına uyumu tam olan hastalar dahil edildi. Son 3 ay içerisinde hedef PTH 150-600 pg/ml, fosfor < 5,6 mg/dl, kalsiyum < 9,5mg/dl altında olacak şekilde KDIGO 2012 kılavuzlarına göre i.v. kalsitrol dozları düzenlenmişti ve bu dozlar yine mevcut parametrelere göre oral formlara değiştirildi. Hastalar 3 ay izlendi. 3 aylık ortalama kalsiyum, fosfor, PTH, KTV, albümin, hemoglonin, alkalen fosfataz (ALP), c-reaktif protein, kalsiyum x fosfor değerleri i.v. ve oral formlar arasında karşılaştırıldı. Veri kümeleri S.P.S.S versiyon 17 paket programı kullanılarak değerlendirildi. p<0,05 (%95 güven aralığında) anlamlı fark olarak kabul edildi. Bulgular: Çalışma 25 erkek (%56,8), 19 (%43,2) kadın toplam 44 hasta ile tamamlandı. Hemodiyaliz hastalarının yaklaşık % 56’sı D vitamini almaktaydı. Oral D vitamini kullanımı % 0 idi. 3 aylık izlem sonunda i.v. formdan oral forma geçiş ile serum PTH, kalsiyum ve fosfor değerlerinde istatistiksel anlamlı bir değişim olmadı. Sonuç Hemodiyaliz hastalarında D vitamini eksiliği veya sekonder hiperparatiroidinin tedavisinde D vitamini replasmanı yapılmaktadır. Güncel kılavuzlarda i.v. D vitaminin oral forma güvenlik ve etkinlik olarak üstün olmadığı vurgulanmakla birlikte çeşitli nedenlerle klinik pratikte iv form tercih edilmektedir. Çalışmamızda i.v. kalsitrol formları oral formlara değiştirildi ve kısa dönem sonuçlarının benzer olduğu gösterildi. Daha pahalı olan i.v. formların oral forma değiştirilmesi etkili, güvenilir ve maliyet etkin bulundu. Uygun hastalarda göz önünde bulundurulmalıdır.