Bilge Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi
Yazarlar: Ali AYATA, Burak KAYA
Konular:Uluslararası İlişkiler
DOI:10.47257/busad.1004876
Anahtar Kelimeler:Soykırım,Yasal Tarihçe,Suçun Unsurları,Doğu Türkistan.
Özet: Bu çalışmada, Çin Halk Cumhuriyeti tarafından Doğu Türkistan’lı Müslüman Türklere yönelik yürütülen soykırım politikası, Uluslararası Ceza Hukuku çerçevesinde irdelenmiştir. Çalışmanın ilk bölümünde, soykırım suçunun yasal tarihçesinden bahsedilmiştir. Bu çerçevede, soykırım kavramının etimolojik yapısı, Birleşmiş Milletler’in aldığı karar sonrasında imzaya açılan Soykırım Suçunun Önlenmesine ve Cezalandırılmasına Dair Sözleşme, uluslararası ceza mahkemelerinin kurucu statülerinde yer alan soykırım suçu kenar başlıklarına ve aralarındaki farklılıklara değinilmiştir. Çalışmanın gelişme bölümünde, Roma Statüsü’nün 6. Maddesinde yer alan soykırım suçunun unsurları ve Doğu Türkistan’da yaşanmış ve halen yaşanmakta olan olaylara değinilmiştir. Suçun unsurları kapsamında; soykırım suçunun faili, mağduru, maddi unsuru, manevi unsuru, suçun özel görünüş biçimleri ile soykırım suçunun Roma Statüsü’nde ihdasıyla birlikte korunmak istenen hukuksal değerler, uluslararası ceza mahkemesi kararları ve doktrin çerçevesinde açıklanmıştır. Doğu Türkistan’daki Müslüman Türklerin, geçmişten günümüze ve özellikle 2017 yılıyla birlikte yoğun bir şekilde yaşadığı olaylar ise sınırlı sayıdaki araştırmacı yazar, akademisyen ve uluslararası örgütlerin verilerine dayanmaktadır. Ayrıca Çin Halk Cumhuriyeti yetkilileri (gönüllü öğretmenler dahil) ve sivillerinin uyguladığı soykırım fiilinden kurtulup yurtdışına kaçmayı başaran Doğu Türkistan’lı Müslüman Türklerin; konferans, kongre, seminer ve diğer çeşitli toplantılarda paylaştıkları bilgiler ve gazetecilere verdikleri röportajlar da gelişme bölümünde yer almaktadır. Sonuç bölümündeyse; gelişme bölümünden elde edilen verilerle, Doğu Türkistan’da yaşanan olaylar sistematik olarak anlatılmıştır. Sonrasında soykırım suçunun ispatı için bu fiiller hem doktrinde yapılan açıklamalar hem de uluslararası ceza mahkemeleri kararlarıyla karşılaştırılmıştır. Karşılaştırmalar sonucunda, Doğu Türkistan’daki Müslüman Türklere yönelik soykırım suçunun işlendiği tespit edilmiştir.