Akademik Platform İslami Araştırmalar Dergisi
Yazarlar: Esra YILDIZ
Konular:Din Bilimi
DOI:10.52115/apjir.1034919
Anahtar Kelimeler:: II. Abdülhamit,Seyyid Mehmet Tahir Efendi,Uzak Doğu,Çin,İstiklal Mahkemesi.
Özet: Osmanlı Devleti, miras aldığı İslam kültürünü uzak doğu ülkelerinden Çin’e kadar taşımıştır. “İttihâd-ı İslam’ı” sağlamak ve Müslüman halkı “İslam Halifesi”ne bağlamak için bu bölgelere ilim adamları göndermiştir. Osmanlı Devleti ile Uzak Doğu arasında bir nevi köprü vazifesi gören ulema, ailelerinden uzakta birçok sıkıntıya göğüs germiş ve gittikleri yerlerdeki halkın manevî destekçileri olmuşlardır. Çin’e gönderilen ilim heyeti içerisinde yer alan Ahmed Hüsameddin Dağıstânî’nin halifelerinden ve Hz. Peygamber’in nesebinden Seyyid Mehmet Tahir Efendi, kendisini ilme ve Kafkasya Müslümanlarının maruz kaldığı zulme karşı direniş mücadelesine adamıştır. Bu çalışmada, “Çin Vaizi Dağıstanlı Seyyid Mehmet Tahir Efendi’nin Uzak Doğu’daki İslam Birliği Politikasına Katkıları” ele alınmıştır. Şeyhülislâmlığın ve Osmanlı ulemasının temel kaynaklarından birisi olan Meşihat Arşivi’ndeki defter ve belgeler ışığında Seyyid Mehmet Tahir Efendi’nin eğitim ve hizmet hayatı, nesebi, ilim yolculuğu ve Çin’de vazifelendirilmesi, yazdığı eser ve makaleleri, Yeni Kafkasya Gazetesi, Şimali Kafkasya Cemiyeti ve Lozan Mahkûm Milletler Konferansındaki faaliyetleri ayrıntılı izah edilmiştir. Böylece Dağıstan’dan Çin’e uzanan ilim ve kültür yolcusu Seyyid Mehmed Tahir Efendi’nin mücadelesi ilim dünyasına tanıtılmıştır.