Akademik Platform İslami Araştırmalar Dergisi

Yazarlar: Kadir ÖZKÖSE

Konular:Din Bilimi

DOI:10.52115/apjir.927052

Anahtar Kelimeler:Osmanlı Devleti,Doğu Afrika,Sevahil Medeniyeti,Sevâkin Adası

Özet: Sevâkin Adası günümüz Sudan Cumhuriyeti’nin kuzeydoğusunda ve Kızıldeniz kıyısındaki stratejik öneme sahip bir adadır. Komor Adaları ise Afrika’nın güney doğusunda Hint Okyanusu’nun batısında yer alan adalardır. Afrika’nın kuzeyinde Kızıldeniz sahili’nden Afrika’nın güneyinde yer alan Komor Adalarına kadar uzanan Doğu Afrka sahilleri Müslüman halkların kültür ve medeniyetine ev sahipliği yapmış çok özel ve bereketli topraklardır. Makalemizde gerek coğrafi gerekse iklim koşulları bakımından zorlu bir hüviyete sahip olan bu topraklar tarih boyunca güçlü devletlerin istila ve akınına maruz kalmıştır. Özellikle Ümit Burnu’nu dolaşan Portekiz denizcilerinin şarkın zenginliklerini batıya aktarma hülyaları on altıncı yüzyılda batılı güçlerin dikkatlerini bu coğrafyaya çevirmesine yol açmıştır. Makalemizde Doğu Afrika ve Kızıldeniz sahillerin İslam medeniyetinin teşekkülüne, Sevahil medeniyeti adı verilen bu kültür dokusunun gelişim evresine dikkat çekmekteyiz. Harar sultanlıkları ve Osmanlı Devleti’nin Habeş Eyaleti üzerinde durmaya çalıştık. Habeş eyaletinin yönetim merkezi konumundaki Sevâkin, Masavva ve Zeyla kentlerinin stratejik konumundan bahsetmekteyiz. Üç asır boyunca Kızıldeniz’de hakimiyet kuran ve Portekiz işgaline engel olan Osmanlı donanmasının Bâbü’l-Mendeb Boğazından geçerek Hint Okyanusunda Yemen, Bsra ve Hint istikametinde düzenlediği deniz seferleri yanında Doğu Afrika sahilleri boyunca günümüz Somali, Kenya ve Tanzanya topraklarına kadar seferler düzenlediklerini görmekteyiz. Makalemizde Doğu Afrika Müslümanlarının Osmanlı Devleti ile gönül bağının I. Dünya Savaşına kadar devam ettiği konusuna açıklık kazandırılacaktır.

---