Akademik Platform İslami Araştırmalar Dergisi
Yazarlar: Ülker AYTEKİN
Konular:Din Bilimi
Anahtar Kelimeler:Hamzaviyye,Melami,Gizlilik,Kitman,Cezbe
Özet: Bayrâmî-Melâmîlerde Gizlilik Esası Dr. Ülker Aytekin, Maltepe Müftülüğü Vaize Mail: [email protected] Özet Tarikatların hepsinde gizlilikten bahsedilmiştir. Genel anlamdaki gizlilik, kulu ile rabbi arasında özel hallerin, kişiye özel tecellîlerin “sır” olarak kalması gerektiğini ifade eder. Ancak Melâmîlerin katı bir şekilde uyguladıkları “gizlilik esası” bunun çok ötesinde, dikkatle riâyet edilmesi gereken, güvenlik amaçlı bir gizliliktir ve “kitmân” terimi ile ifade edilmiştir. Kitmân esasının tezahürleri çok yönlüdür: Hiyerarşik yapılanmayı ifade eden mürşid-mürid ilişkileri, akrabalık ve komşuluk bağları altında ya da meslekî ilişkiler ağı altında gizlenmiştir. Melâmîleri, muhaliflerine karşı korumayı amaçlayan bu gizlilik esası yanında bir de hücresel yapılanmaya benzer şekilde tarikatın müntesiplerini gruplaştırıp birbirlerinden ayrı tutan bir gizlilik esası da bulunmaktadır. Gizliliğin sığınma anlayışına dönüştüğü de olmuştur. Melâmîler, başka tarikatlara intisap ederek bu tarikatlar bünyesinde gizlenmiştir. Varlıklarını devam ettirme insiyakı ile içe kapanan Melâmîler, yollarının devamı temin için sadece nazar ve cezbe metoduna bel bağlamış görünüyor. Bu sebeplerle temkin halinden uzaklaşmışlar ve cezbeli halleri, amaçlarının aksine, haklarındaki şikâyetlerin daha da artmasına sebep olmuştur. Mesnetsiz suçlamalardan ve soruşturmaların kıskacından kurtulmayı başaramamışlardır. Hatta bazı Melâmîler hapis ve idam ile cezalandırılmıştır. Anahtar Kelimeler: Melâmî, Hamzeviyye, Gizlilik, Kitmân, Cezbe, Sarı Abdullah Efendi Secrecy Principle in Bayrâmî-Melâmî Sufi Path Dr. Ülker Aytekin, Maltepe, Preacher Mail: [email protected] Abstract Secrecy is entreated in every sufi paths. Secrecy, in general, means that special aspects between the servant and the Lord, and personal revelations must remain “secret”. However, the “secrecy principle” that the Melâmis strictly enforce is much more than that. It is a concealment for security reasons, which must be observed carefully and is expressed with the term “kitman”. The manifestations of the “Kitman Principle” are multifaceted: The murshid-murid relations, which express the hierarchical structure, are concealed under kinship and neighborly ties or under the network of professional relations. In addition to this principle of secrecy, which aims to protect Melâmîs against their opponents, there is also another principle of secrecy, similar to a clandestine cell system, which groups the followers of the path and keeps them separate from one another. There have been occasions when the secrecy is transformed into asylum. Melâmîs concealed themselves under other sufi paths by joining in these paths. Acting on survival instinct, the Melâmîs have isolated themselves, and seem to rely solely on the methods of nazar (looking) and jazbah (ecstasy/enrapture) to ensure their continuation. Because of these reasons, contrary to their goals. they have moved away from the state of cautiousness and their ecstatic (enruptured) manners have increased the complaints against them. They failed to escape the baseless accusations and the grip of investigations. Some Melâmîs were even punished with imprisonment and death penalty. Keywords: Melâmî, Hamzeviye, Secrecy, Kitman, Jazbah, Sarı Abdullah Efendi