Akademik Platform İslami Araştırmalar Dergisi

Yazarlar: Sezai KÜÇÜK, Zahit Enes ÇAKAR

Konular:Din Bilimi

Anahtar Kelimeler:Tasavvuf,Zühd,Kesb,Tevekkül

Özet: Tasavvuf tarihinin ilk dönemi olarak nitelenen zühd dönemi Kur’an ve Sünnetten hareketle ortaya çıkmış bir zaman dilimi olarak kabul edilir. Bu dönem tasavvufun temellerinin atıldığı bir dönem olması sebebiyle birçok tasavvufi konunun ele alınışı açısından da önemlidir. Bu dönemde zahid/sufilerin mühim meşgalelerinden biri de kesb ve tevekkül anlayışı olmuştur. Bu anlayış o dönemde oluşan mekteblerde farklı cepheleriyle ele alınıp tartışıldığı gibi özellikle Basra ve Horasan mektebi mensubu zahid/sufilerce de üzerinde durulmuştur. Bu hususta zühdün gereği olarak aşırı yorumlar ortaya çıktığı gibi, Basra ve Horasanlı zahidlerde olduğu gibi başkasına muhtaç olmamak için bir meslek sahibi olup dünya rızkı kazanmanın (kesb) tevekküle engel olmadığı gibi elde edilen dünyalığa bağlanmanın da tevekkülü ortadan kaldıracağı yorumları yapılmıştır. Bu makalede Basra ve Horasan zühd mekteplerinde bu iki kavramın nasıl anlaşılıp yorumlandığı üzerinde durulacaktır. Buradan hareketle de zâhidler tarafından kesb ve tevekkül hususunda genel tavrın nasıl olduğuna ulaşılmaya çalışılacaktır.

---