Doğu Fen Bilimleri Dergisi
Yazarlar: ["Gizem YATKIN", "Seda KUŞOĞLU GÜLTEKİN", "İrem Gülfem ALBAYRAK", "Belkis ATASEVER ARSLAN"]
Konular:-
DOI:10.57244/dfbd.1073262
Anahtar Kelimeler:Eser Element,Beyin,Homeostaz,Parkinson Hastalığı
Özet: Elementler doğada farklı formlarda bulunmaktadırlar. Vücut ağırlığımızın yaklaşık %96’sını oksijen, karbon, hidrojen ve azot, %2,5’sını kalsiyum ve fosfor oluşturmaktadır. Geriye kalan yaklaşık %1,5’lik kısmı ise eser elementler (potasyum, sülfür, sodyum, magnezyum, flor, bakır, demir, çinko, manganez, kobalt, selenyum, iyot, klor, krom, molibden, lityum, stronsiyum, alüminyum, silisyum, kurşun, vanadyum, arsenik, brom) oluşturmaktadır. Eser elementler çeşitli biyolojik ve kimyasal reaksiyonlarda görev almakta ve sağlığın devamı için önem arz etmektedirler. Eser elementler hücresel fonksiyonların doğru yürütülmesi için gerekli olmalarının yanı sıra, emilim ve atılımlarında dengenin bozulması sonucu hücre için toksisite oluşturmaktadırlar. Özellikle metal eser elementlerde homeostazın bozulması canlı için yüksek toksisitede olmakta ve çeşitli hastalıklara sebebiyet vermektedir. Nörodejeneratif hastalıklardan biri olan Parkinson hastalığında, bakır ve demir elementlerinin beyin bölgelerindeki fazlalığı reaktif oksijen türleri (ROT) artışına ve beraberinde de oksidatif strese neden olmaktadır. Çinko elementi ve Parkinson hastalığı arasındaki ilişkinin anlaşılabilmesi için çalışmalar devam etmekle beraber, mevcut veriler kapsamında beyin omurilik sıvısında ve substantia nigrada çinko homeostazında bozulma olduğu bildirilmektedir. Bu sebeple henüz oluşum sebebi ve tedavisi bilinmeyen Parkinson hastalığında bu elementler ile yapılan çalışmaların aydınlatılmasının hastalığın oluşum yolaklarının aydınlatılmasına ve tedavisine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.