Bayburt Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi
Yazarlar: ["Mehmet TÜRKMENOĞLU", "Bayram Ali MERT", "Mesut ANIL"]
Konular:-
DOI:10.55117/bufbd.1137003
Anahtar Kelimeler:Uçucu Kül,Ağır Metal,Gausssian Semivariogram Modeli,Afşin-Elbistan
Özet: Afşin Elbistan-A Termik Santrali bacalarından çıkan uçucu küller rüzgarın etkisiyle dağılmakta ve daha sonra toprak üzerine çökmektedir. Bu çalışmada, santrala yakın çevrede topraklar üzerinde oluşan ağır metal kirliliği ile hakim rüzgar yönleri ve esme sayıları arasındaki ilişki Gausssian Semivariogram Modeli ile incelenmiştir. Toprak örnekleri termik santralin yakın çevresinden alınmış ve sekiz adet ağır metal (Pb, Cd, Cr, Cu, Ni, Zn, Co ve Mn) açısından analiz edilmiştir. Toprak örneklerinin analiz sonuçları; 31.05.2005 tarihli ve 25831 sayılı Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde krom için verilen 100 mg/kg sınır değerinden, ayrıca nikel için verilen 75 mg/kg sınır değerinden yüksek çıkmıştır. Afşin Elbistan A Termik Santrali çevresinde toprak örneklerinde belirlenen ağır metal içeriklerinin hakim Rüzgar Yönüne ve Esme Sayılarına göre elde edilen Gauss dağılım grafikleri incelendiğinde; Kurşun (14,7 ile 35,7 mg/kg arasında), kadmiyum (0,99 ile 2,29 mg/kg arasında) ve bakır (30,6 ile 38,8 mg/kg arasında) güneybatı-kuzeydoğu ekseninde dağılmaktadır. Krom (199 ile 256 mg/kg arasında), nikel (144 ile 206 mg/kg arasında), çinko (54,6 ile 70,9 mg/kg arasında), kobalt (30,7 ile 41,3 mg/kg arasında) ve mangan (725 ile 925 mg/kg arasında) kuzeybatı-güneydoğu ekseninde dağılmaktadır. Bu sonuçlar, uçucu küllerin bacadan çıktıktan sonra rüzgârın esme yönüne ve hızına göre santral çevresinde dağıldığını ve santral yakın çevresinde çöktüğünü göstermektedir. Termik santral yakın çevresindeki topraklardaki ağır metal artışının, santral bacalarından çıkan uçucu küller nedeniyle olduğu söylenebilir. İzlenen ağır metal derişimleri santralden uzaklaştıkça azalmaktadır.