Bayburt Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi
Yazarlar: Nazlı YENİHAN YÜZER YÜZER, Güler HASIRCI, Nilüfer HİLMİOĞLU
Konular:Mühendislik, Kimya
Anahtar Kelimeler:Yakıt katkısı,Gliserin,Solketal
Özet: Günümüzde gelişen teknoloji sebebiyle artan enerji ihtiyacı; yeni, sürdürülebilir ve çevreci enerji kaynaklarının arayışını artırmıştır. Fosil yakıtların azalması, aynı zamanda kullanılsalarda sera gazı etkisiyle çevre kirletici olarak rol oynaması dünyanın geleceği için büyük sorun oluşturmaktadır. Bu sebeple daha çevreci ve gaz emisyonu düşük ve çevreci olan biyodizel üretimi hız kazanmıştır. Biyodizel üretiminde oluşan ve %10 gibi büyük bir ölçeğe sahip yan ürün gliserolün değerlendirilmesi de sürdürülebilir bir çevre için oldukça önemlidir. Yan ürün gliserol farklı kimyasal süreçlerden geçirilerek değerlendirilmesi ile gliserin karbonatlar, eterli bileşikler, solketal ve solketaltersiyerbütileter gibi katma değeri yüksek yeni ve yenilikçi bileşikler üretilebilmektedir. Bu bileşiklerin kimya endüstrilerinde kullanılmasının yanı sıra yakıt katkı maddesi olarak değerlendirilmeleri de oldukça popülerdir. Solketal ve solketaltersiyerbütileter yakıt katkısı olarak biyodizel ve benzine eklenmesi ile yakıt özelliklerini olumlu yönde geliştiren, (vuruntu sayısını, gum oluşumunu, gaz emisyonunu azaltan), daha ılımlı ve çevreci olma potansiyeli yüksek yakıt katkısı olabileceğine dair literatür çalışmaları mevcuttur. Solketal üretimi tek adımlı; asit katalizli bir reaksiyondur ve gliserol ile ketonların uygun koşullarda transesterleşmesi ile elde edilir. Solketaltersiyerbütileter reaksiyonu ise iki adımda gerçekleştirilir. İlk adımda asit katalizörü varlığında gliserol ile bir ketonun ketalizasyonu ve bunu takiben ikinci adımda alkilasyon ajanı izobüten veya tersiyer bütil alkol kullanılarak elde edilir. Bu çalışmada; solketal ve solketal tersiyer bütil eter reaksiyonlarının literatür incelemesi yapılmıştır. Yeni olan bu konu için; üretim yöntemleri, kullanılan katalizörler, reaksiyon sıcaklıkları ile reaktör seçimi gibi parametreler araştırılmıştır. Solketal ve solketaltersiyerbütileter reaksiyonunda kilit rol oynayan katalizörlerin gerçekleştirilecek deneysel çalışmalar için önemli özellikleri belirlenmiştir. En iyi reaksiyon verimi ve dönüşümü için gerekli değişkenler araştırılmıştır.