İDEALKENT
Yazarlar: ["Ayşegül ÇAKAR", "Ayhan HAN"]
Konular:-
DOI:10.31198/idealkent.1078309
Anahtar Kelimeler:Anabolu (Nauplia-Napoli di Romania-Nafplion),Mora Yarımadası,Kent tarihi,Kent morfolojisi,Hâne tipolojisi,Anabolu (Nauplia-Napoli di Romania),Morea Peninsula,Urban history,Urban morphology,Household typology
Özet: Anabolu, Mora Yarımadası’nın kuzey doğusunda bulunan bir liman kentidir. 1540’larda Venedik egemenliğinden Osmanlı Devleti’nin idaresine geçmiştir. 1686’da Venedik, kenti geri almışsa da yaklaşık otuz sene sonra Anabolu yeniden Osmanlı hâkimiyetine geçmiştir. 1715 Temmuz’unda gerçekleşen savaştan hemen sonra Anabolu’nun dini ve sivil yapıları ile ilgili ilk düzenlemeler gerçekleştirilmiştir. Aynı sene içinde Osmanlı Devleti’nin klasik bir uygulaması olan tahrir yapılarak kentin konut stoku yapı temelinde kayıt altına alınmıştır. Bu çalışmada, 1715 tarihli tahrir kayıtları esas alınarak Anabolu sur içinin kent morfolojisi ve hane tipolojisi incelenmiştir. Mahallelerin sınırları, sokak dokusu, önemli kent ögeleri ve referans noktaları tespit edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca, Venedik’in ikinci hâkimiyet döneminde (1686-1715) Anabolu’da kent yapılarına müdahaleleri ve Osmanlı Devleti’nin 1715’teki kentteki ilk düzenlemeleri ortaya çıkarılmaya gayret edilmiştir. Kullanılan Osmanlı arşiv kaynaklarında Venedik devrine dair bilgi veren kayıtlar sınırlı olsa da bu kaynaklar, Venedik-Osmanlı hâkimiyetlerinde Anabolu’nun kent ögelerinin bazılarının sürekliliğinin olduğunu ortaya koymuştur. Osmanlı arşiv kaynakları üzerine yapılan çalışma ile söz konusu sürekliliğin tarihi Anabolu kentinde dini yapıları, meydanları, sokak örgüsü gibi unsurlarla 1715’ten günümüze izlerini yansıttığı anlaşılmıştır. Bu bağlamda çalışmanın Anabolu ile ilgili yapılacak kent ve mimarlık tarihi çalışmalarına katkı sağlaması beklenmektedir.