İDEALKENT
Yazarlar: Seçil SAYAR AVCIOĞLU, Oya AKIN
Konular:Sosyal
Anahtar Kelimeler:Bellek,Mekan,Algı,Mekan Belleği,Tuzla Köyiçi
Özet: Bellek üzerine yapılan tanımlamalar; belleğin deneyim, duyum, algı gibi kavramlarla, kavrayışları canlı tutabilme yetisi olduğunu; sadece geçmişten ibaret olmadığını; geçmişte depolanan imgelerin, olayların ya da kişilerin, şimdi ve gelecekte depolanacaklar ile ilişkilendirilerek üst üste çakıştırıldığını ifade etmektedir. Bellek, yaşanan “mekanla” ilişkili olarak anlam kazanmakta; mekanda var olan ve geçmişin özelliklerini barındıran somut izler; mekanın kullanıcısı olan bireylerin zihninde bireysel, sosyal, tarihsel, kültürel, vb. değerlerle birleşerek “mekan belleğini” oluşturmaktadır. Mekanın bellekte bıraktığı izler; varlığını birtakım göstergeler, semboller ve sosyal grupların iletişimi ve etkileşimi üzerinden sürdürmektedir. Dolayısı ile bellek bireysel bir yeti değildir ve içinde bulunulan toplumsal koşullar tarafından belirlenmektedir (Assmann, 2001 ve Halbwachs, 1992). Kolektif bellek olarak da tanımlanan bu olgu tarih, kültür ve iktidar çerçevesinde süre giden bir değişim içindedir ve iktidar mücadelelerine, sosyal ve kültürel akımlar, vb. olaylara sahne olan mekan, toplumsal kimlik ve belleğin izlerini taşımaktadır. Çalışmanın amacı; kentlerin kültür birikiminin bir sonucu olarak kolektif belleğin mekan ile ilişkisini ortaya koymak ve kolektif bellekte kodlanan mekansal öğelerin istemli ya da istemsiz şekilde yok edilmesinin, bireylerin üzerinde yarattığı aidiyet, kimlik vb. sorunlarına dikkat çekmektir. İki ana başlıkta ele alınan çalışmanın birinci bölümünde bellek ve kolektif bellek kavramlarının mekan ile bağlantısı kurularak “kentsel hafızanın” bileşenleri tanımlanmış; ikinci bölümde ise; İstanbul, Tuzla Köyiçi Yerleşmesi, bellek-algı ve mekan olguları çerçevesinde ele alınarak, mekansal değişim, mülakat, tespit ve gözlem teknikleri ile yaşayanların belleklerinde kalan izler üzerinden yorumlanmıştır. Bu çalışma, kentlerin kuşaklar boyu ürettiği kültür birikiminin bir sonucu olarak kolektif belleğin mekan ile ilişkisini ortaya koymakta ve kolektif belleğin “insanların kentte neden yaşadığının” temel göstergesi olması üzerine temellenmektedir.
Dergi editörleri editör girişini kullanarak sisteme giriş yapabilirler. Editör girişi için tıklayınız.