Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tarih Dergisi
Yazarlar: Ahmet TÜRKAN
Konular:Sosyal
Anahtar Kelimeler:Dorylaion,Phrygia,Ölüm,Ölü-gömme,Ölü kültü,Yas,Eskatoloji
Özet: Phrygia’nın önemli kentlerinden biri olan Dorylaion, her dönemde olduğu gibi Roma İmparatorluğu döneminde de kozmopolit bir yapıya sahipti. MÖ 12.yüzyıldan itibaren Phrygler tarafından yerleşim gören bu bölge, MÖ 3.yy’dan sonra Hellenistik kültürün etkisine girmiş, ardından Latin yerleşimcilerin gelmesiyle karmaşık bir kültürel yapıya ev sahipliği yapmıştır. Kent ve çevresindeki ölüm algısı ve ölü gömme gelenekleri de bu zeminde gelişmiştir. Buna göre, Dorylaion’da yaşayan insanlar ölümü varlığın biçim değişimi olarak görmüş, bu değişimin de ölen kişiye biçilmiş olan kader, tanrıların kararları ya da başka kutsal veya kötücül varlıkların müdahalesi sonucu gerçekleştiğine inanmıştır. Ölüm sonrası tutulan yas da bu doğrultuda ve toplumsal bir şekilde kendini göstermiştir. Bunun yanında, mevcut kültürel yapı, ölü kültünün çeşitli şekillerinin de görülmesini sağlamış, hatta bu, bir süre sonra bir tür kurtuluş fikrine dönüşmüş ve ölen kişinin diğer dünyadaki esenliği temennisi daha belirgin hâle gelmiştir. Bu durum bölgedeki ilk eskatolojik izleri teşkil etmiş ve tek tanrılaşma sürecinin izlenmesinde önemli bir kültürel olgu hâline gelmiştir.