Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tarih Dergisi

Yazarlar: Yilmaz TOPCU

Konular:Sosyal

Anahtar Kelimeler:Anadilde ibadet,Dini reform,Luther,Reform,Tercüme

Özet: Bu makalede, 1920’li ve 1930’lu yıllarda Türkiye’de gerçekleştirilen dini reformları ile Martin Luther’in gerçekleştirdiği Hıristiyan din reformunun benzerlikleri üzerinde çalışılmıştır. Hıristiyan dünyasında Martin Luther tarafından İncil tercümeleriyle oluşan reform hareketi, İslam dünyasında Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla birlikte Mustafa Kemal Atatürk tarafından Türkiye’de gerçekleştirilmiştir Luther, İncil’i halk diliyle çevirmiş ve Katolik Kilisesi’nin dini tahakkümünü kırmıştır. Luther, bu hareketiyle düşüncelerini yaymış ve Hıristiyanlığın farklı bir yorumu olan Protestan reformunu oluşturmuştur. Onun gerçekleştirdiği bu tercümeler, Alman dilinin ulusal kimliğine zemin hazırlamıştır. Türkiye’de Tanzimat’tan, Cumhuriyet’e kadar olan süreçte anadilde ibadet meselesi tartışılmış ve Atatürk tarafından uygulanmaya konulmuştur. Atatürk, Luther gibi halkın anlayacağı dilde bir Kur’an-ı Kerim tercümesi yaptırarak, dinde reformun Türkiye’de gerçekleşmesini sağlamıştır. Atatürk’ün, milli din oluşturma gayesi ile anlaşılır bir İslam dini tatbiki, dini reformun çerçevesini belirlemiştir. Onun bu çabası nedeniyle kendisi ‘’Türk Luther’’ benzetmesi ile anılmasına sebep olmuştur. Ulus – devlet oluşumundaki yenilikçi söylemler içinde Atatürk’ün bu benzetmeye layık görülmesi, dini alanda yapmış olduğu yeniliklerle değerlendirilmektedir.

---