Bayterek Uluslararası Akademik Araştırmalar Dergisi
Yazarlar: İsmail YILDIZ
Konular:Sosyal
Anahtar Kelimeler:Belge,Tarih metodolojisi,Talat Paşa
Özet: Tarih pozitif bilimler gibi deney imkanına sahip olmadığı için tarih biliminde metodoloji daha önemli hale gelmiştir. Tarih metodolojisinde belgenin gerçekliğinin ve güvenilirliğinin tespit edilmesinin yöntemi belgenin tenkidinin yapılmasıdır. Togan ve Kütükoğlu gibi tarihçilere göre belge tenkidi dış tenkit ve iç tenkit olarak iki şekilde yapılabilir. Dış tenkitte belgenin yazılma zamanı, dili, üslubu kontrol edilir. Ayrıca belgenin yazıldığı düşünülen zamana ait olmayan unsurların olup olmadığı; belgenin orijinal ya da alıntı olup olmadığı diğer belgelerle kıyas yapılarak tespit edilir. Belgenin iç tenkidinde ise özellikle belgenin yazarının kişilik özellikleri, ideolojik düşünceleri vd. kontrol edilir. Yakın dönem Türk tarihiyle ilgili çalışmalarda Ermeni meselesi önemli bir yer tutmaktadır. Özellikle Türkiye Cumhuriyeti'nin diğer devletlerle ilişkilerinde zaman zaman karşımıza çıkan Ermeni meselesinde yorumların desteklenmesi için belge kullanımı gerekli hale gelmiştir. Ermeni meselesinde soykırım tezini savunanların başvurduğu belgelerden biri de Talat Paşa'nın Ermenilerin imha edilmesini istediğini yazan belgeler olmuştur. Taner Akçam çalışmalarında ve gazetelerdeki köşe yazılarında Aram Andonyan tarafından yayınlanan ve Talat Paşa'ya ait olduğu savunulan telgraflara sıkça yer vermiştir. Oysa bu belgelerin dış ve iç tenkidi 1983 yılında Şinasi Orel ve Süreyya Yüce isimli araştırmacılar tarafından yapılmış ve belgelerin gerçek olamayacağı bilimsel bir şekilde ortaya konulmuştur. Orel ve Yüce bu çalışmayı belgelerdeki imzalar, takvim farklılıkları, kullanılan şifreleme yöntemleri, kullanılan kağıt cinsleri, belgelerin dili gibi unsurlar üzerinden yapmışlardır.