İran ve Turan Tarihi Araştırmaları Dergisi
Yazarlar: Mahmut Cihat İZGİ
Konular:Tarih
Anahtar Kelimeler:Mountstuart Elphinstone,Bombay Eğitim Tahkikatı,Francis Warden,Bombay Eğitim Cemiyeti,James Mill
Özet: Kasım 1819’da Bombay valiliğine atanan Mountstuart Elphinstone göreve baş-ladıktan kısa bir süre sonra bölgede güçlü bir eğitim sistemi tesis etmek için harekete geçti. Eğitimin dönüştürücü rolüne inanan ve bunu farklı mecralarda dile getiren yeni vali, Bombay Hükümeti ve Bombay Eğitim Cemiyeti kanalıyla geleneksel Hindu eğitim kurumlarını himaye etmeye çalışarak bölgedeki İngiliz hâkimiyetine karşı oluşabilecek tehditleri ortadan kaldırmayı amaçladı. Yeni fatihlere karşı yerli halkın tutumunu değiştirmeye çalışan ve bir uzlaşma siyaseti benimseyen Elphinstone, İngiliz Doğu Hindistan Şirketi’nin Londra ofisinden James Mill ve Bombay vali meclisinden Francis Warden’ın ciddi eleştirilerinin hedefi haline geldi. Çabaları Londra tarafından “gereksiz” görülen Elphinstone eğitim politikalarının meşruluğunu kanıtlamak için Aralık 1823’te kapsamlı bir tutanak kaleme aldı ve tutanağında bir eğitim tahkikatı yapılmasını önerdi. Bu çalışma, bahsi geçen tutanağın ve tahkikatın asıl amacının eğitimden ziyade siyasi bir hamle olduğunu göstermeye gayret edecektir.