İran ve Turan Tarihi Araştırmaları Dergisi

Yazarlar: Umut PARLITI, Leila AFSHARI

Konular:Sosyal

Anahtar Kelimeler:İran,Doğu Anadolu,Tarihi Coğrafya,Arkeoloji,Kültürel İletişim

Özet: İran coğrafyası ve Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki arkeolojik merkezlerde ele geçen arkeolojik bulgularazından MÖ IV. binyıldan itibaren bölgeler arasın-da kültürel iletişim olduğunu göstermektedir. Anadolu’nun kuzeyinde Karadeniz Dağlarının güney eteklerinden güneyde Maraş hattına, batıda Kızılırmak ve Fırat Havzası’ndan Kuzeybatı İran’a daha doğuda Urmiye Gölüne kadar uzanan geniş coğrafyada MÖ III.-II. binyıl süresinde benzer toplumsal yapının hüküm sürdüğü bilinmektedir. Benzer sosyal yapının binlerce yıl devam etmesinin temel sebebi coğrafyaları birbirine bağlayan doğal geçitlerdir. Bu geçitler sonraki yıllarda özellikle batılı araştırmacılar, gezginler ve seyyahlar tarafından kullanılmaya devam edilmiştir. Biz bu makalede İran ve Doğu Anadolu’nun kültürel iletişimini arkeolojik veriler temelli irdeledikten sonra her iki coğrafyada gerçekleşen arkeolojiye dönük araştırma, gezi, kazı çalışmalarının kısa serüvenini ele alacağız. Bunu her iki coğrafyanın araştırma tarihçesini belirli bölümlere ayırarak tamamlayacağız. Bu bölümler yakın tarihler aralığında arkeolojik çalışmalara damga vuran önemli dönüm noktaları tespit edilerek belirlenmiştir.

---