Uluslararası Medya ve İletişim Araştırmaları Hakemli Dergisi
Yazarlar: Ayşe Dudu AYDOĞAN
Konular:Film, Radyo, Televizyon, Sosyal Bilimler, Disiplinler Arası
DOI:10.33464/mediaj.826545
Anahtar Kelimeler:Kapitalizm,Ataerkillik,Emek Sömürüsü,Nefesim Kesilene Kadar,Kadın Kimliği
Özet: Kapitalizm ve ataerkillik arasındaki ilişki toplumsal cinsiyet bağlamında sinema üzerinden ele alındığında, yapılan çalışmalar önemli sonuçlar vermektedir. Endüstri Devrimi ile birlikte ortaya çıkan kapitalizm, kadının ve erkeğin emek piyasasındaki yerlerini etkilemekle kalmamış, ataerkil sistemin ideolojilerini de kullanarak üretim süreçlerine dâhil olma durumlarını değişime uğratmıştır. Kapitalizmin, mülkiyet kavramının değişmesiyle birlikte ekonomi ve aile kurumları üzerinde güçlü etkiler yaratmasıyla kadının konumunda da değişiklikler meydan gelmiştir. Kadın önceki toplumsal konumunu kaybederek ikinci plana atılmıştır ve bu ikili yapı içerisinde sömürüye uğramıştır. Bu noktada bağımsız sinema kadının çifte sömürüye uğramasını ele alış biçimi bakımından önemli bir gösterge alanı sunmaktadır. Emine Emel Balcı’nın ilk uzun filmi olan Nefesim Kesile Kadar (2015) da kadının kapitalizm ve ataerkillik arasında nasıl sömürüye uğradığını gerçekçi bir şekilde anlatan önemli filmlerden birisi olmuştur. Kadının uğradığı sömürüyü kapitalizm ve ataerkillik kavramları ekseninde ele alan bu film, aynı zamanda bu ikili yapı ortaklığı içerisinde kadın kimliğinin toplumsal varoluş içerisinde nasıl oluştuğunu ve ana-akım sinemada ki kadın kimliklerinden nasıl farklılaştığını görünür kılmıştır. Dolayısıyla bu bağlamlar üzerinden ele alınan filmdeki kadın imgesi; kapitalizm, değişen mülkiyet ilişkileri sonucunda ataerkil ideolojinin güçlenmesi ve tüm bunlar sonucunda kadının özgürleşmekten daha çok köleliğe mi mahkûm edildiği sorusu etrafında değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmeler yapılırken, çalışmanın kuramsal kısmı kültür, iletişim ve sosyoloji kuramları temelinde şekillendirilmiş; konusu ise yorumlayıcı sosyal bilimler yaklaşımı çerçevesinde ortaya konulmaya çalışılmıştır. Kadının kapitalizm ve ataerkillik arasında nasıl konumlandırıldığına dair yapılan emek sömürüsü tartışmasının, bu film ile birlikte ikili yapı arasında kadının çifte bir sömürüye uğrayarak özgürlükten çok sıkışmışlık durumunun daha da perçinlediği sonucuna ulaşılmıştır.