Universal Journal of History and Culture

Yazarlar: Adem BÖLÜKBAŞI

Konular:Sosyoloji

DOI:10.52613/ujhc.894898

Anahtar Kelimeler:Tasavvuf,Popüler Kültür,Edebi Tür,Halk Dindarlığı,Küreselleşme,Postmodernizm

Özet: Türkiye’de son yıllarda din ve özellikle onun özel bir yorumunu teşkil eden tasavvuf yoğun bir ilginin odağı hâline gelmiştir. Bu kapsamda ülkemizde öteden beri rağbet gören Mevlevîlik ve Mevlevî kültürü de bu ilgiden payını almıştır. Bu çalışmadaki temel araştırma sorunu, yazın alanında son yıllarda ortaya çıkan bu tasavvufî-mistik yönelimlerin nasıl yeni edebî türler doğurduğudur. Bu amaçla Mevlânâ ve Mevlevîlik örneğinde tasavvufî söylemin son yıllarda yazılan popüler kitaplardaki yansımaları ele alınacaktır. Türkiye’de yazılmış belli başlı çok-satan popüler kitaplar (\textit{Aşk, Pinhan, Mevlâna Işığında Düşünce Yönetimi, Mevlana’nın CEO’su, Mevlâna ve Sûfî Gibi Düşünmek}) seçilerek ilk olarak bu metinler üzerinden ulusal ve küresel ölçekte tasavvuf algısının popülerlik bağlamında geçirdiği dönüşümler incelenecektir. Bu kitaplar bir yandan postmodern kurmaca biçimi içerisinde farklı edebî türlerden yararlanarak tasavvufu araçsallaştıran metinler olarak ortaya çıkarken, diğer taraftan da tasavvufun din içerisinde bütüncül bir sistem olarak hedeflediği manevi terbiye ve tekamülü araçsallaştıran metinler olarak öne çıkmaktadır. Birinci türdeki anlayış kendine has postmodern tasavvûfî romans türünü oluştururken diğeri ise tasavvufî kişisel gelişim türünün doğmasına yol açmaktadır. Makalede bu yeni edebî türlerin doğuşu salt soyut bir edebî gelişme olarak değil din, edebiyat ve kültür ilişkisi içerisinde “yeni çağ”a özgü bir karşılıklı dönüşüm olarak din sosyolojisi açısından ele alınmaktadır.

---