Hars Akademi Uluslararası Hakemli Kültür Sanat Mimarlık Dergisi

Yazarlar: Orhan Aytuğ TOLU

Konular:Sosyal

Anahtar Kelimeler:Varka ve Gülşah,Mesnevi,Roman inceleme tekniği,Yapı unsurları.

Özet: Mesnevi, Divan edebiyatında tahkiye yapısına dayanan nazım şeklidir. Roman ve öykünün yerini yüzyıllar boyunca mesnevi tutmuştur. Bu nazım şeklinin bir örneği olan Varka ve Gülşah mesnevisi ilk kez Ayyuki tarafından Gazneliler devrinde Farsça olarak yazılmıştır. Türk edebiyatında 14. yüzyılda Yûsuf-ı Meddâh’ın yazdığı Varka ve Gülşah mesnevisi mevcuttur. Bu mesnevi Arap kabilesinde yaşanan çift kahramanlı bir aşk hikâyesidir. Tahkiyeli metin türü sayılan mesneviler olay, kişi, yer, zaman ve anlatıcı içeren türlerden biridir. Günümüzde kullanılan roman ve öykü inceleme tekniği mesnevi türüne de uygulanabilmektedir. Bu çalışmada Yûsuf-ı Meddâh tarafından yazılan Varka ve Gülşah mesnevisi roman tekniğine göre incelenmiştir. Bu mesnevinin olay, kişi, yer, zaman, anlatıcı, dil ve üslup özellikleri ayrıntılı şekilde çözümlenmiştir. Olayların geçtiği mekânlar bir diyagramla gösterilmiştir. Metin yapısını oluşturan bazı özelliklerin modern Türk edebiyatı romanlarında da görüldüğü tespit edilmiştir.

---