Hars Akademi Uluslararası Hakemli Kültür Sanat Mimarlık Dergisi
Yazarlar: Denz HACIHALİLOĞLU HACIHALİLOĞLU
Konular:Sosyal
Anahtar Kelimeler:Postmodernizm,Metinlerarasılık,Kral Oidipus,Şehnâme,Kırmızı Saçlı Kadın
Özet: Postmodern tekniklerden biri olan metinlerarasılık, bir metnin kendinden önce yazılmış olan metinlerle ilişkisini inceler. Önce Baktin tarafından "söyleşimcilik" kavramıyla ortaya atılan bu teknik, daha sonra Kristeva ile "metinlerarasılık" olarak tanımlanmıştır. Postmodern anlatımdaki "çokseslilik" ilkesiyle koşut olan bu teknikte, metinlerin özgünlüğü tartışılır; yazarın bilerek veya bilmeyerek mutlaka diğer metinlerden etkilenebileceği üzerinde durulur. Orhan Pamuk'un Kırmızı Saçlı Kadın adlı eserinde, efsanelerin, destanların, trajedilerin hayatımıza etkileri üzerinde durulmuş, bu bağlamda Firdevsi'nin Şehname adlı eseri ile Sophokles'in Kral Oidipus adlı eseri, kitapta sıkça adı geçen eserler durumuna gelmiştir. Bu çalışmada Kırmızı Saçlı Kadın adlı eser, eserde adı geçen diğer metinlerden hareketle, metinlerarasılık açısından incelenmiştir. Eserde alıntı-gönderge öğeleri ile oluşturulan ilişkiler göz önüne alındığında, adı geçen metinlerin (Şehname ve Kral Oidipus), Kırmızı Saçlı Kadın'da anlatılan olaylarla benzerlik gösterdiği, bundan hareketle de eserin; tarihin ve efsanelerin ortak bilinçaltına yaptığı etkileri gözler önüne serdiği söylenebilir.