Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
Yazarlar: Derya DEMİREL
Konular:Sosyal
DOI:10.30561/sinopusd.938829
Anahtar Kelimeler:Ermeni çeteleri,Çarşamba,Tedbir,Komite,İsyan
Özet: Ermeniler Osmanlı Devleti’nde uzun yıllar millet-i sadıka olarak adlandırılmışlardır. 1877-1878 Osmanlı - Rus Savaşı’ndan sonra İngiltere ve Rusya’nın kışkırtmaları ile bağımsızlık talebinde bulunmaya başlamışlardır. Komiteler ve dernekler kurarak teşkilatlanma yoluna giden Ermeniler, Anadolu’da yoğun olarak yaşadıkları yerlerde isyan hareketleri başlatmışlardır. Bu dönemde Canik Sancağı’na bağlı Çarşamba Kazası’nda yaşayan Ermenilerin de 1894 - 1898 yılları arasında bir takım olaylar çıkararak asayişi bozdukları görülmektedir. Söz konusu olaylar; cinayet, gasp ve adam yaralama gibi hadiselerden ibarettir. Osmanlı arşiv belgelerinde belirtildiğine göre bölgede özellikle Minasoğlu çetesi etkili olmuştur. Dolayısıyla çıkarılan olaylar planlı ve siyasi maksadı haiz olaylardır. Osmanlı Devleti kimi zaman askeri tedbirler kimi zaman ise bölge halkına sunulan nasihatnâme tarzında yazılmış beyannâmeler ile Ermeni çetelerinin zararlı faaliyelerini engellemeye çalışmıştır. Ermeni nüfusunun bölgede Türk ve Müslüman nüfusa kıyasla az olmasının da etkisiyle çıkarılan olaylar, alınan tedbirler sayesinde büyümeden bastırılabilmiş; topluca isyan diye nitelendirilebilecek olaylar yaşanmamıştır.