Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
Yazarlar: Mustafa ŞAHİN
Konular:Sosyal
DOI:10.30561/sinopusd.270105
Anahtar Kelimeler:Deveci Dağı,Sancı Çubuğu,Karaharman,Daanağacı
Özet: Deveci Dağları, Kadışehri ilçesinin kuzeyinde yer alır. Yozgat-Tokat illeri ve coğrafî konum itibariyle 40-41 derece enlem ile 35-36 derece boylamları arasında yer alır. Bu dağ silsilesi İç Anadolu ile Orta Karadeniz arasında geçit konumundadır. Yozgat’ın kuzey doğusunda Tokat ilinin Zile ilçesinin güney batısında yer alır. En yüksek yeri 1907 metredir. Dağın yüksek olması ve bol çayır ve mera alanının bulunması nedeniyle hayvancılık için çok uygundur. Bu nedenle bugün dahi halkın önemli geçim kaynağını teşkil eder. Kayseri’den Sorgun’a oradan Kesik Köprü‘den Kadışehri’ne ve Hanözü’nden Zile’ye bağlanan yol buradan geçer. Günümüzde bu köyleri Zile’ye bağlayan eski dağ yollarına şehir (Şaar) yolu denmesinin sebebi de budur. Bugün Zile ilçesinin Küçük Özlü köyünde Kayseri Caadesi (Caddesi) adıyla Hanözü-Kadışehri istikametine giden bir mıntıkanın da olması bu nedenledir. Yani aslında burası geçmişte önemli ticaret yolu güzergâhındadır. Dağ silsilesine Deveci isminin verilmesinde bu kervan yolunun da etkisi vardır. Bu dağın güney eteklerinde bulunan köylerin kendilerine has kültürel özellikleri vardır. Bu özelliklerden bazılarına neredeyse Türkiye’nin başka hiçbir yerinde rastlanmamaktadır. Sancı Çubuğu, Miras tavası (müres tavası), Daanağacı (Davun ağacı), Eneme, Ocak geleneğinden gelen ailelerin Dil Kesmesi, Yavşan otundan şifa bulma ve Nasip Vakti bunlardan bir kaçıdır. Aşağıdaki şiirde de görüldüğü gibi bu köyler Salı gününün uğursuzluğunun şiirlere konu olacak kadar önemli olduğu kabul etmişlerdir. Salı gitmeyin Hakk’ın işine Neler gelir kul olanın başına Helkileri Deveci’nin taşına Çala çala aldı gitti kara eşşek Sürahi, Forah, Uclama, Sıçan gibi çocuk ve genç oyunları, Gilik, Gılındır, Ütme, Karaharman gibi yiyecekler de bu köylere hastır.