Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
Yazarlar: Ahmet ASLAN
Konular:Sosyal
DOI:10.30561/sinopusd.553560
Anahtar Kelimeler:Değerler,Boş zaman etkinlikleri,Portre değerler ölçeği,Gençlik
Özet: Değerler, bireylerin toplumsal hayatlarını sürdürmelerinde onlara yol gösteren, davranışlarını düzenleyen yol haritalarıdır ve sosyalleşme süreçleriyle kuşaktan kuşağa aktarılmaktadırlar. Bireylerin yaşamlarını yönlendirmeleri sebebiyle değerler, tutum ve davranışlar vasıtasıyla onların düşünce ve inançları hakkında bize bilgi verir. Sosyalleşme ve bireyleşme süreçlerinde gençler, toplumsal değerlerle yüzleşirler. Ayrıca toplumsal değişim süreçleri bağlamında kuşaklar ilerledikçe çeşitli değerlere verilen önem de farklılaşmaktadır. Böylelikle bireysel ve toplumsal birçok sorunun anlaşılması ve çözümünde değerlerin incelenmesi önem arz etmektedir. Boş zamanların algılanması ve yaşam pratikleri, bireylerin tüm hayatlarına yön veren değerlerden bağımsız şekillenmemektedir. Bu araştırma, gençlerin değer yönelimleri ve boş zaman etkinlikleri arasındaki karşılıklı etkileşimi ortaya koymayı amaçlamaktadır. Ayrıca gençlerin sosyo-demografik özellikleri ile değer yönelimleri arasındaki ilişki de çalışmanın kapsamı ölçüsünde irdelenmiştir. Bir saha araştırması olan bu çalışmanın evreni lise gençliğidir ve araştırma Samsun’un Çarşamba ilçesinde 2018-2019 öğretim yılında öğrenim gören lise öğrencileri örneğinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya 7681 kişilik çalışma evreninden tabakalı tesadüfî örnekleme yöntemiyle belirlenmiş 341 genç katılmıştır. Araştırmada gençlerin sosyo-demografik özelliklerini, boş zaman etkinliklerini tespit etmeye yönelik 19 soruluk anket formuyla birlikte öğrencilerin davranışlarına yön veren değerleri belirlemeye yönelik 40 maddeden oluşan Schwartz ve arkadaşlarının geliştirmiş oldukları Portre Değerler Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin SPSS analizi sonucuna göre, bazı değerlerin amacı belirgin olan/olmayan boş zaman etkinlikleriyle ilişkisi olduğu saptanmıştır. Tercih ettikleri boş zaman etkinliklerine göre gençlerden oluşan alt grupların kendini güçlendirme değerine verdikleri önem farklılaşmaktadır. Yine gençlerin muhafazakârlık, kendini aşma ve değişime açıklık değerleri “değer-davranış ilişkisi” gruplarına göre farklılaşmaktadır. Gençler; sırasıyla muhafazakârlık, kendini aşma, kendini güçlendirme ve değişime açıklık değerlerineyüksek seviyede önem vermektedirler.