Ankara Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi
Yazarlar: Simge EMEKDER
Konular:Tarih
Anahtar Kelimeler:1961 Anayasası,Milli Birlik Komitesi,Basın,Propaganda,Siyasi Partiler
Özet: 27 Mayıs 1960 darbesinin ardından ülke idaresinin başına gelen Milli Birlik Komitesi, seçimlere gidilmesi ve yönetimi sivillere devretmek amacıyla tüm hızıyla yeni Anayasa’yı hazırlama süreci içerisine girmiştir. Yürütülen tüm çalışmaların ardından Kurucu Meclis’te yapılan toplantılar sonucunda darbenin birinci yıl dönümü olan 27 Mayıs 1961 tarihinde Anayasa’yı kabul etmiş ve halk oylamasına sunulması kararlaştırmıştır. Yayınladığı bir bildirgeyle partilerin propaganda faaliyetlerini serbest bıraktığını açıklamıştır. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) anayasa hazırlıkları sırasında Temsilciler Meclisinde üyesinin bulunmasından dolayı propaganda olay sırasında 1961 Anayasası'nın önemli savunucularından olmuştur. Buna ek olarak radyo konuşmalarının yanı sıra hazırladıkları afişler, geziler ve kongrelerle yeni anayasanın savunucu olmuşlardır. Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi (CKMP) anayasanın hazırlıkları sırasında Temsilciler Meclisinde üyesi bulunan partilerden biri olmuştur. Basın daha çok Osman Bölükbaşı’nın faaliyetlerine yer vermiştir.1960 darbesinin ardından kurulan Yeni Türkiye Partisi (YTP) ve Adalet Partisi (AP) propaganda sürecindeki eylemleri basın tarafından dikkatle takip edilmiştir. Özellikle Demokrat Partinin (DP) oy mirasını hedefleyen AP basın tarafından sessiz kaldığı gerekçesiyle açıklama yapmaya yönlendirilmiştir. Bunun tersine DP’nin oy mirasçısı olarak nitelendirilebilecek YTP ise diğer partilere nazaran basında daha az yer bulmuştur. Anayasanın hazırlanmasının temelini oluşturan Milli Birlik Komitesi anayasanın içeriklerini halka anlatmak için yurt içerisinde geziler düzenlemiş ve bu geziler Hükümet Başkanı Cemal Gürsel tarafından desteklenmiştir. Dönemin şartları gereği propagandalar sırasında basın ve diğer topluluklar tarafından anayasa lehine açıktan propaganda faaliyeti yapılmamıştır. Dönemin kuruluşları, gençlik teşkilatlarının faaliyetleri basında geniş yer bulmuştur. Fakat her ne kadar aleyhte kampanyadan önüne geçirmeye çalıştığı sırada DP'nin güçlü olduğu şehirler anayasaya hayır diyerek tepkilerini ortaya koymuşlardır.