Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

Yazarlar: Edip BUKARLI

Konular:Sosyal

Anahtar Kelimeler:Osmanlı Devleti,Çekirge İstilası,Mardin Sancağı,Zirai Ürünler,Kıtlık

Özet: İnsanoğlu öteden beri çeşitli afetler ile mücadele etmeye çalışmıştır. Bir afet olarak nitelendirilen çekirge istilaları, insanları derinden etkilenmiş ve bu istilalarla her zaman mücadele etmiştir. Çekirge afeti, Osmanlı Devleti’nin son döneminde doğal afetler arasında önemli bir yer tutmaktadır. Osmanlı Devleti’nde, bilhassa XIX. yüzyılda ivme kazanan çekirge istilalarının zirai ürünlerde yarattığı tahribat, beraberinde kıtlık gibi sorunları da getirmiştir. Çekirge istilalarının yol açtığı büyük sosyo-ekonomik sorunlardan dolayı Osmanlı Devleti, çeşitli önlemler almak zorunda kalmıştır. Bu bağlamda kanun ve nizamnameler yayınlanmıştır. Böylece Osmanlı Devleti, bu dönemdeki birtakım zorluklara rağmen etkin ve bilinçli bir mücadeleye geçmiştir. Osmanlı Devleti’nde, çekirge istilalarına maruz kalan birçok sancak ve kaza vardır. Bu kaza ve sancaklarda olduğu gibi Mardin Sancağı da çekirge istilalarına maruz kalmıştır. Çekirge istilalarının artmasıyla Osmanlı Devleti, çekirgeler ile mücadele kapsamında bu istilalardan etkilenen birçok yerde modern teknik ve yöntemler uygulamıştır. Mardin Sancağı’nda da uygulanan bu modern yöntemler sayesinde kısmen olumlu sonuçlar alınmıştır. Bu çalışmada, XIX. yüzyılda Mardin Sancağı’nda meydana gelen çekirge istilalarının hangi boyuta ulaştığı, zirai ürünlerde yarattığı tahribat, tahribatın meydana getirdiği kıtlık, hastalıklar ve bunlara karşı alınan önlemler incelenmektedir.

---