Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
Yazarlar: Arif Erdem KÖROĞLU, Uğur CEBECİ
Konular:Sosyal
Anahtar Kelimeler:Salt maruz bırakma etkisi,Arka plan değişikliği,Tanıma
Özet: İnsanların yeni bir uyarana bir veya birkaç defa maruz bırakılmalarının, o uyarana yönelik olumlu değerlendirmelerini arttırdığını gösteren çok sayıda olgu mevcuttur. Salt maruz bırakma etkisi olarak adlandırılan bu etkinin hangi koşullarda gözlendiği halen araştırılmaktadır. Bu çalışmanın amacı görsel uyaranların arka planı değiştiğinde salt maruz bırakma etkisinin bu değişiklikten etkilenip etkilenmeyeceğini araştırmaktır. 40 üniversite öğrencisinin katıldığı bu çalışmada katılımcılar (22 Kadın, 18 Erkek) deney ve kontrol gruplarına seçkisiz olarak atanmıştır. Çalışma maruz bırakma ve değerlendirme aşaması olmak üzere iki aşamadan oluşmaktadır. Maruz bırakma aşamasında 15 birleştirilmiş hayvan ve manzara fotoğrafı, değerlendirme aşamasında maruz bırakma aşamasında sunulan fotoğraflardan rastgele seçilen 5 fotoğraf (A durumu), maruz bırakma aşamasında sunulan 5 hayvan fotoğrafı arka plansız (B durumu), daha önce sunulan 5 hayvan ile birleştirilmiş 5 yeni manzara fotoğrafı (C durumu) ve maruz bırakma aşamasında sunulan 5 manzara fotoğrafı ile birleştirilmiş yeni 5 hayvan fotoğrafı (D durumu), bunlara ek olarak doğal ortamında çekilmiş 10 adet yeni hayvan fotoğrafı (doldurucu) sunulmuştur. Katılımcılardan, sunumdan hemen sonra 7’li likert tipi ölçek üzerinden ilgili sorulara yanıt vermeleri istenmiştir. Elde edilen veriler SPSS programı kullanılarak Mann Whitney U Testi, Kruskal Wallis Testi ve Pearson Korelasyon Analizi ile analiz edilmiştir. Mann Whitney U Testi sonucu A durumunda, deney grubunun beğenme puan ortalamasının kontrol grubunun beğenme puan ortalamasından anlamlı kabul edilebilecek bir düzeyde yüksek olduğunu gösterirken (Z=-1,928, p=.054), B, C ve D durumlarında anlamlı bir fark bulgulanmamıştır. Bu durum salt maruz bırakma etkisinin gerçekleştiğini ancak arka plan değişikliğinden olumsuz olarak etkilendiğini göstermiştir.