Menba Kastamonu Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Dergisi
Yazarlar: Yusuf AKTOP, İ̇fakat Tulay ÇAĞATAY
Konular:Deniz ve Tatlı Su Biyolojisi
Anahtar Kelimeler:Ağır metal birikimi,Balıklarda ağır metalin etkisi,Sularda ağır metal
Özet: Su insanların yanı sıra diğer canlılar içinde önem arz eden yaşamın temel kaynağı olan bir maddedir. Son yıllarda hızla gelişen sanayileşme ve teknoloji sonucunda atıkların çevreye bırakılması toprak, hava kirliliği oluşturmasının yanında su kirliliğini de meydana getirmektedir. Radyoaktif, organik ve inorganik maddelerin su kaynaklarının kullanılmasını engelleyecek veya bozacak oranda kaynaklara karışarak su kalitesini bozması kısaca su kirliliği şeklinde ifade edilebilmektedir. Akarsularımız, göllerimiz ve denizlerimiz yaşamsal ve ekonomik açıdan önemli, oldukça zengin ekolojiye sahip su kaynaklarımızdır. Ancak son zamanlarda insanların bilinçli ya da bilinçsiz şekilde yaptıkları müdahaleler neticesinde bu kaynaklarda geriye dönüştürülmesi güç veya kalıcı kirliliklere sebep olabilmektedir. Sudaki kirlilik fiziksel, kimyasal ve biyolojik olarak kirletici çeşidine göre üç grupta incelenmektedir. Kimyasal kirliliği oluşturan kaynaklardan biriside atom numarası 20’den büyük ağır metal olarak isimlendirilen ve periyodik sistemde yer alan geçiş elementleridir. Bu elementler çeşitli yollarla akarsu göl ve denizlere ulaşarak kirlilik meydana getirebilmektedir. Sularda kirlilik meydana getiren ağır metaller [Civa (Hg), Mangan (Mn), Arsenik (As), Demir (Fe), Molibden (Mo), Bakır (Cu), Krom (Cr), Çinko (Zn), Kalay (Sn), Gümüş (Ag), Kadmiyum (Cd), Selenyum (Se), Kobalt (Co), Kurşun (Pb), Nikel (Ni), Titanyum (Ti)], balıklarda birikimi ile deniz canlılarında toksik etki yapabilmektedir. Bu literatür taraması kapsamında balıklar tarafından alınan ağır metallerin birikimi ve etkisi değerlendirilmektedir. Sonuç olarak ağır metaller oldukça düşük oranlarının bile pek çokcanlı organizmanın sağlıklı büyümesi ve gelişmesini engellemekle birlikte toksik etki ve birikim oluşturarak besin zincirinin diğer üyelerinede taşınabilmektedir.