Türkiye Uzaktan Algılama Dergisi
Yazarlar: ["Miray Nil MAKİNECİ", "Serkan DOĞANALP"]
Konular:-
DOI:10.51489/tuzal.1152563
Anahtar Kelimeler:Hazar Denizi,CSR,DDK Filtresi,EWT,GRACE ve GRACE-FO
Özet: Hazar Denizi yıllardır üzerinde çalışmalar yapılan Dünya’nın en büyük iç su kütlesidir. Geçmiş yıllarda mareograf istasyonlarından alınan veriler ile su seviyesi değişimlerinin incelendiği Hazar Denizi, uydu programlarının gelişmesi ile altimetre uydu verileri kullanılarak da gözlemlenmektedir. Ayrıca yeryuvarı üzerindeki kütlesel değişimleri yakalayabilen GRACE ve GRACE Follow-On (GRACE-FO) uyduları ile de su kütlesi değişimleri araştırılabilmektedir. Çalışma kapsamında Hazar Denizi ve çevresinde gerçekleşen eş değer su kalınlığı (EWT) değişimleri GRACE/GRACE-FO uydularından elde edilen Seviye-2 Sürüm-06 verileri yardımıyla incelenmiş ve 2002-2021 yıllarını kapsayan uzun dönemli veri seti elde edilmiştir. Hesaplamalar yapılırken uzun dönemli ortalama bir model oluşturulmuş ve her bir yılın ortalama değeri oluşturulan ortalama modelden çıkarılmıştır. Veri merkezi olarak CSR (Center for Space Research) tercih edilmiş ve korelasyon bazlı hataların ortadan kaldırılması amaçlı DDK (Decorrelation Filter) filtreleme tekniği kullanılmıştır. Sonuçlar haritalandırılmış olup elde edilen veriler tablo şeklinde verilmiştir. Ayrıca EWT değişimlerinin yoğun şekilde gerçekleştiği gözlemlenen bölge içerisinde bir nokta seçilerek yıllara göre EWT değişimleri hesaplanmıştır. Sonuçlar analiz edildiğinde son birkaç yıldır hızla artmakta olan negatif yönlü EWT değişimleri tespit edilmiştir. EWT değişikliklerinin negatif değerleri, o bölgenin su kütlesinin azaldığı anlamına gelir.