Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi

Yazarlar: Aykut KARAKUŞ

Konular:Beşeri Bilimler, Ortak Disiplinler

DOI:10.47994/usbad.876243

Anahtar Kelimeler:OGSP,AB 2003 Güvenlik Strateji Belgesi,AB Operasyonları,Lizbon Antlaşması

Özet: AB (Avrupa Birliği) güvenlik ihtiyaçlarını Soğuk Savaş dönemi boyunca NATO himayesi altında karşılamış, kolektif ve kendi inisiyatifinde bir güvenlik yaklaşımı benimseyememiştir. Öyle ki Avrupa güvenliğinin sağlanmasının ilk adımı olarak kabul edilen ve kolektif bir güvenlik örgütü olarak kurulan Batı Avrupa Birliği (1948), NATO’dan (1949) önce kurulmasına rağmen NATO’nun gölgesinde kalmış, işlevsellik sorunu yaşamış ve kolektif bir dış politika ve güvenlik anlayışı geliştirememiştir. Özellikle Yugoslavya krizinde Almanya, kısmen İtalya ve Avusturya, Sloven ve Hırvatları tanıma eğilimi içine girerken, İngiltere ve Fransa tam tersi bir politika izlemiştir. Bu bağlamda Bosna- Hersek’te meydana gelen soykırıma engel olunamaması ve ortak bir tavır benimsenememesi, Kosova krizinde NATO’nun müdahalede bulunması ve AB’nin çözüm üretememesi, AB için askeri bir birlik kurma ve kolektif bir güvenlik anlayışı geliştirme zorunluluğunu ortaya çıkarmıştır. Daha sonra 1999 Helsinki Zirvesi’nde alınan karar ile RRF (Rapid Reaction Force) oluşturulmuş, 2003 yılında AB Güvenlik Stratejisi Belgesi kabul edilmiş, Lizbon ile ODGP/AGSP OGSP’ye dönüştürülmüştür. Bu gelişmeler ile AB, ODGP’yi operasyonel hale getirerek küresel bir güvenlik aktörü olma hedefini bir adım daha ileriye taşımıştır.

---