Ekonomi İşletme ve Maliye Araştırmaları Dergisi

Yazarlar: Hasan DİNÇER, Serhat YÜKSEL

Konular:İşletme

Anahtar Kelimeler:Finans,Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri,Literatür Analizi

Özet: Günümüzde karar vermek hemen her alanda önemli sorunlardan birini oluşturmaktadır. Özellikle kriterlerin ve alternatiflerin sayısının çoğaldığı durumlarda, karar vermek daha da zor hale gelmektedir. Çok kriterli karar verme yöntemleri belirtilen bu sorunun etkin bir şekilde çözülmesi amacıyla geliştirilmiş olan yöntemlerdir. Bahsi geçen bu yöntemler inşaat, enerji ve sağlık gibi çok farklı sektörlerde kullanılmaktadır. Bunlara paralel olarak, ilgili yöntemlerin finans alanında da sıklıkla tercih edildiği görülmektedir. Bu çalışmanın amacı çok kriterli karar verme yöntemlerinin finans sektöründeki uygulamasına yönelik yapılmış olan çalışmaların analiz edilmesidir. Bu çerçevede, 7 temel çok kriterli karar verme yöntemi (AHP, ANP, DEMATEL, TOPSIS, VIKOR, ELECTRE ve MOORA) inceleme kapsamına alınmıştır. Yapılan incelemeler neticesinde, adı geçen yöntemlerin genel olarak, performans ölçümü, etkinlik analizi, finansal projelerin değerlendirilmesi vebaşarılı hisse senedi seçimi gibi konularda dikkate alındığı görülmektedir. Öte yandan, belirtilen bu amaçlara yönelik seçilen kriterlerin önem ağırlıklarının hesaplanmasında DEMATEL yönteminin özellikle son yıllarda AHP ve ANP yöntemlerine kıyasla daha fazla tercih edildiği belirlenmiştir. Buna ek olarak, farklı alternatiflerin sıralanmasında ise genellikle MOORA, TOPSIS ve VIKOR yöntemlerinin kullanıldığı anlaşılmaktadır. Bu hususlar dikkate alındığında, finans alanında çok fazla kullanılmayan ELECTRE yöntemiyle yapılacak yeni bir çalışmanın literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bununla birlikte, diğer yöntemlerin de sezgisel veya tip-2 bulanık mantık altında ele alınmasının çalışmanın orijinalliğini arttıracağı ortadadır. 

---