Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Yenidoğan Dergisi
Yazarlar: M. Arif AKŞİT, Pınar ERDOĞAN, Melike ÖZ
Konular:-
Anahtar Kelimeler:Prematüre ve Yenidoğan döneminde kozmetikler,Kozmetik kullanım ilkeleri
Özet: Amaç: Neonatoloji evresinde, özellikle prematürenin cilt bakımı ve temizliği konusunda yararlılık temelinde ve gereksinimlere göre kozmetikler kullanılmalıdır. Bu yaklaşımın Etik Boyutu irdelenmektedir. Dayanaklar: Kozmetik Kanunu, Helsinki Bildirgesi ile Kozmetik üreticilerinin temel oluşturduğu ve Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Etik Kurulunca prensip haline getirilenler dayanak alınmıştır. Giriş: Yenidoğan Döneminde ve Prematürelerde Kozmetik Kullanım İlkeleri: • Kozmetikler temelde güzelleştirme ve estetik amaçlı kullanılsalar bile, Neonatolojidehassas dönemde olan prematür ve yenidoğanlarda, özel bu dönem için üretilmiş ve yarar amaçlı ve cildin fizyolojisine uygun ve destekleyen olmalıdır. Güzellik ve estetik değil, ilk planda fizyolojik fayda temelindedir. Bu kapsamda kullanıcılar, anneler aydınlatıldıktan sonra rızası alınarak yapılmalıdır. Reklam ikna olduğu için burada medikal gereklilik kavramı olmalıdır. • Kozmetiklerin cildin fizyolojisini destekledikleri, yararlı oldukları ve bazı sorunlarda tedavi etkileri nedeniyle ilaç kapsamında irdelenmesi gerekli olmaktadır. Yağ emülsiyon, losyon ve kremler içine katılan madde nedeniyle (Sağlık Bakanlığı veya Tarım Bakanlığı) ruhsatlandırılmalıdırlar. Mikrobiyom olanların daha özgün bir sertifikasyonu gereklidir. • Hiçbir kozmetik, zarar unsuru oluşturmaması açısından (primum non nocere), cildin fizyolojini bozmamalı, aşırı kullanılmamalı ve israf niteliğinde kullanımına yol açılmamalıdır. Uygulama öncesi, uygulamadan sonraki oluşacak boyut dikkate alınmalıdır. Krem cildin havalanmasını bozabilir, özellikle stafilokokları barındırarak apse yapabilir. Bu açıdan losyon ötesinde, parmak kullanılan krem veya başka ürüne teması engellenmelidir. Ürün steril olması yeterli değil, mikrop üremesi için ortam, pH cilt pH’sına uygun düşük, uygun olmalıdır. • Üreticiler her aşamada bölgesel, ulusal ve uluslararası tüm yasa, yönetmelik, tebliğlere uymalı ve kozmetik iyi üretim uygulamaları (cosmetic Good Manufacturing PracticescGMP) kapsamında yapılanmalıdırlar. • Tüm kozmetik ürün pazarlamacıların bu konudaaz 60 saatlik eğitimden geçmiş ve sertifikasyonu olmalı ve birey ve toplumla iletişim ve ilişkilerindeüstün düzeyde tutum içinde olmalarına özen gösterilmelidir. Her aşamada etiksel olunmalı ve kullanıcı hakları çerçevesinde yanlış bilgilendirme dâhil tüm yanlış algılamalardan da kaçınılmalıdır. Bilgilendirme reklam olmamalıdır. • Kutularda özellikleri yanında, yan etkileri ve uyarılar da sunulmalıdır. • Hırs, ikna ve sadece satıcı zihniyetinde etik dışı yaklaşımları olanlar, bu işlerde çalışmamalıdırlar. Doğru her zaman söylenmeli ve bundan sonra rıza alınmalıdır. • Kozmetik ürünlerin her aşamada sağlıklı olması ve sağlık zincirinin satıştan sonrada devamlı kılınması gerektiği bilincinde olunmalıdır. • Ürünler hakkında gizlilik kapsayan konular dışında, bilgi edinme hakkı çerçevesinde, her türlü eğitsel ve bilgisel verilerin sunulması gereklidir. • Hayvan üzerinde denemelerin kaldırılması, insan üzerindeki denemelerin de TCK 90 kapsamında olmak üzere, komplikasyon olasılığı dikkate alınarak, bağımsız bilim dalları ile ortak sorumluluk çerçevesinde bu konuda uzman ekip tarafından yapılması gereklidir. Yan etki veya sorunların oluşması durumunda 24 saat ve 7 gün başvurulabilecek adres/800’lü hat/e-mail verilmesi ve bunların ücretsiz sağlanması gerekmektedir. • Ürünlerin her aşamada ulusal ve uluslararası kurallar gereği izlenmiş, güvenlik, etkinlik ve yasal olarak kullanıcılara uygun ürünler sunulmalıdır. Kare kot uygulamasına geçilmelidir. • Üretimin her aşamasında çalışanların ve kullanıcıların haklarıüst düzeyde korunmalıdır. Sorun oluşma durumunda gereken tazminatlar derhal ödenmeli ve tedavi yaklaşımları ücretsiz yapılmalıdır. • Kullanılan ürünler ile üretimin her aşamasında çevreninüst düzeyde korunum gözetilmesi gereklidir. • Kozmetikler işinde olanların işleri ile ilgili olmak üzere etik olmayan ve ahlak dışı her şeyden kaçınmalıdırlar. Yaklaşım: Neonatoloji evresinde. Özellikle prematürelerin cildihassas olan yapı olduğu ve sağlıklı olmada önemi, kapladığı alan dikkate alındığında da kozmetiklerin belirli standartlarda olması zorunludur. Bu Bölümde bu ilkelerden söz edilmektedir. Sonuç: Neonatoloji yaklaşımlarında belirli dayanakları olmayan ürünler kullanılmamalıdır. Yorum: Her gün izlenen televizyon programlarında çeşitli öneriler yapılmaktadır ki, bunların bilimsel kabul edilmemesi yanında, belirli esaslar çerçevesinde olduğu da ortaya konulmalıdır. Teşekkür: Karşılıklı görüşmeler sonucunda oluşan ve literatür desteği sağlayan G. Bilginer’e (L’oreal, aktif Kozmetik Bölümü) teşekkürü bir borç bilirim.